Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

UWAGA: W przypadku problemów technicznych z forum lub problemów z rejestracją prosimy o kontakt pod adresem: forum@bsmz.org lub prosimy pisać w dziale "POMOC" (dział ten nie wymaga rejestracji).
Dzisiaj jest czwartek, 28 mar 2024, 17:14

Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]




Nowy temat Odpowiedz w temacie  [ Posty: 2 ] 
Autor Wiadomość
Post: środa, 23 cze 2010, 12:59 
Offline
Gość
Awatar użytkownika

Rejestracja: środa, 7 paź 2009, 08:57
Posty: 442
Położony na Stawkach, przy ul. Łącznej, pomiędzy domami, niedaleko jednostki wojskowej. Teren jest zarośnięty. Jeszcze do niedawna służyło jako śmietnisko i miejsce do picia alkoholu. O ile śmieci zlikwidowano, teren wykarczowano, a gdzieniegdzie postawiono znicze, to jednak czasami można natknąć się na kości (sic!). Nie wiem czy to szczątki zwierząt czy ludzi. Najstarszy zachowany nagrobek (jedyna zachowana płyta z inskrypcją) - 1911 r. [Fot. 1]. Powierzchnia ok. 0,17ha

Istnieją dwie hipotezy dotyczące funkcji. Jedna mówi, że cmentarz powstał pod koniec XIX wieku i najprawdopodobniej chowano tam żołnierzy pruskich zmarłych podczas służby w fortach oraz z przyczyn naturalnych.

Druga zaś jest taka, że nekropolia powstała w 1908 roku dla ewangelickich mieszkańców tej części Stawek i okolicznych skupisk ludzkich (Stawki zostały włączone do Torunia w latach 30. XX w.)

Jako, że teren sąsiaduje bezpośrednio z jednostką wojskową oraz fortami, a na terenie cmentarza są groby zarówno dzieci jak i dorosłych, badający zakładają, że obie hipotezy są poprawne.

Poniżej treść artykułu o cmentarzu na ul. Łącznej z Nowości, 18.12.2008r.

Cytuj:
O ludziach, o których pamięć zginęła

Przy ulicy Łącznej znajduje się w Toruniu całkiem zapomniane miejsce. Mały cmentarz, prawdopodobnie ewangelicki, a być może również wojskowy.

Niestety, odnośnie tego miejsca jedyne, czym dysponujemy, to hipotezy. Obecnie jest to zarośnięty krzewami i drzewami teren, na którym gdzieniegdzie widać nagrobki. Spomiędzy zieleni rzadko wyglądają porośnięte mchem płyty nagrobne. O cmentarzu nie wiedzą nawet mieszkańcy okolicznych domów.

Nekropolia ta widoczna jest na pruskim planie miasta z roku 1903 „Stadtplan von Thorn und Umgebung nach amtlichen ergänzt und berichtigt bis zum Jahre 1903”, czyli „Planie miasta Torunia i okolic po oficjalnych zmianach i korektach, do roku 1903”.

- To mógł być cmentarz wojskowy z końca XIX wieku, na którym chowano żołnierzy niemieckich zmarłych tragicznie podczas służby i ćwiczeń wojskowych lub z przyczyn naturalnych z tzw. Schiessplatz - tłumaczy Marian Rochniński, przewodnik po Toruniu, specjalizujący się w militarnych dziejach naszego miasta. - Cmentarz spełniałby więc rolę cmentarza garnizonowego dla południowej części miasta.

Drugim śladem jest dokument archiwalny „Anlegung eines evangelischen Begräbnisplatzes in Stewken” czyli „Założenie cmentarza ewangelickiego na Stawkach” datowany na rok 1908. Dokument ten nie został dotychczas zbadany przez toruńskich historyków, a znajduje się w malborskim oddziale Archiwum Państwowego w Elblągu. Ponieważ w tej dzielnicy Torunia nie ma innego cmentarza, można wyciągnąć wniosek, że dokument ten dotyczy właśnie cmentarzyka przy ul. Łącznej.

- Prawdopodobnie odbywały się tu pochówki zmarłej ludności wyznania ewangelickiego z okolic ul. Łącznej, Okólnej i Pstrowskiego oraz Białej i Łódzkiej (Stawki Południowe) - przypuszcza Marian Rochniński. - Na cmentarzu można rozróżnić groby dorosłych i dzieci.

Kolejną zagadką związaną z tym miejscem są dwa budynki stojące w pobliżu założenia cmentarnego. Na jednym z nich znajduje się data budowy 1911. Budynki te służyły wojskowym służbom, rozwijającego się niedaleko poligonu. Być może wtedy cmentarz ponownie przejęło wojsko. Na ten rok przypada bowiem też najstarsza data, którą jeszcze kilka lat temu można było odczytać na jednym z nagrobków.

- Warto zająć się wyjaśnieniem tego zagadnienia, bo już dziś krąży wokół tego miejsca wiele legend - zauważa Marian Rochniński.



Obrazek
Fot. 1. Jedyna zachowana płyta z inskrypcją.

Obrazek
Fot. 2.

Obrazek
Fot. 3.

Obrazek
Fot. 4. Widoczne charakterystyczne dla ewangelickich cmentarzy kamienne pnie

Obrazek
Fot. 5.

Obrazek
Fot. 6.

Stawki wg Słownika Geograficznego..., t. XI

Stawki albo Stewki, niem. Stawken i Stewken, 1414 Stabe, wieś pod Toruniem, na lewym brzegu Wisły, powiat toruński, stacja poczty dworzec toruński, parafia katolicka Podgórz, szkoła ewangelicka w miejscu; 428 ha (209 ha roli, 61 łąk, 77 lasu) W 1885 r. 62 domy, 117 dym., 617 mieszkańców (506 ewangelików, 107 katolików, 4 żydów). W 1888 r. zaczęto tu budować nowy fort [fort XIII]


Na górę
 Wyświetl profil  
 
Post: środa, 23 cze 2010, 13:17 
Offline
Gość

Rejestracja: piątek, 7 sie 2009, 21:34
Posty: 491
Mjr Marian Rochniński służy w 1 Bazie Materiałowo-Technicznej w Toruniu, jest szefem bodajże pionu wychowawczego. Pasjonat, może godzinami opowiadać o toruńskich fortach i historii miasta. Dzięki jego inicjatywie i przychylności dowództwa jednostki, możliwe było m.in. uporządkowanie przez żołnierzy terenu cmentarza ewangelickiego (dokładnie którego to nie wiem) znajdującego się w pobliżu jednostki - przynajmniej tak nam przekazano :P . Również z jego inicjatywy w fortach na terenie jednostki w zeszłym roku powstało upamiętnienie jeńców brytyjskich z toruńskiego stalagu - to akurat widziałem.

_________________
Situation Normal All F....... Up


Na górę
 Wyświetl profil  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Nowy temat Odpowiedz w temacie  [ Posty: 2 ] 

Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]


Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 4 gości


Nie możesz tworzyć nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Szukaj:
cron
       
Technologię dostarcza phpBB® Forum Software © phpBB Group