Informacje o cmentarzu ewangelickim starym w Borkach na podstawie karty cmentarnej z dnia 16.08.1985.
Miejsce: Borki (Borken)
Data założenia: XIX w.
Powierzchnia: 0.12 ha.
Kształt: zblizony do trapezu
Położenie:
Usytuowany w zachodniej części wsi, przy drodze Czarże - Bruki Unisławskie przebiegającej przez wieś z zachodu na wschód. Załozony na niewielkim, równym, nieznacznie wzniesionym nad powierzchnią otoczenia terenie. Od północy sąsiaduje z drogą, od południa i wschodu z polem uprawnym, od zachodu z zabudowaniami gospodarstwa.
Roślinność:
Nekropolia bogata w zieleń. Drzewostan reprezentowany kilkoma gatunkami drzew (akacja, bez, dąb, lipa). dawny układ zadrzewienia całkowicie zatarty wskutek zarośnięcia roślinnością. Brak pomników przyrody.
Elementy cmentarza:
Dawny układ cmentarza jest całkowicie zatarty na skutek zarośnięcia zielenią wysoką i niską oraz dewastacji niemal wszystkich nagrobków i ścieżek. Groby i obejścia zachowane fragmentarycznie.
- obejścia: 13
- tumby: 35
- mogiły: 12
- płyty: 3
- krzyże nagrobne: 2
Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1901 r. - tumba w obejściu z tablicą J. Rentier'a
Istniejące zagrożenia:
Dewastacja nagrobków, zarastanie roślinności, śmietniska
Porównując informacje zapisane na karcie cmentarnej ze stanem dzisiejszym można stwierdzić:
1. Brak tablicy inskrypcyjnej od najstarszego nagrobka
2. Brak krzyży nagrobnych
3. Nie wiemy czy obejść było 13 gdyż są zachowane w znikomym stopniu, choć ich liczba była największa ze znanych nam wszystkich do tej pory odwiedzonych cmentarzy. Podobno zlecono opracowanie dokumentacji metalowych obejść z tablicami insktypcyjnymi i krzyżami nagrobnymi. Niestety nie znależliśmy ani jednego krzyża ani fragmentu tablicy na obejściu.
4. Jeżeli cmentarz założony był w XIX w. to co robi tam tablica z XVIII w.? Wieś Borki była założona przez olędrów w pierwszej połowie XVII w. Zatem:
a) tablica jest jedyną pozostałością po mennonitach i ich cmentarzu. Potomkowie mennonitów, już ewangelicy używali tego samego cmentarza i wtedy mówimy o cmentarzu pomennonickim;
b) tablica została sprowadzona. Za sprowadzeniem tablicy przemawia położenie jej na skraju cmentarza. Można nawet powiedzieć, że znajduje się poza terenem cmentarza. Zaraz obok niej znajduje się gruzowisko i pozostałości po jakimś budynku sąsiadującym ze wspomnianym gospodarstwem oraz niewymienienie jej w karcie cmentarnej. Nie wierzę, żeby przeprowadzający inwentaryzację tej nekropoli nie zauważyli steli, czyli mogła ona być przetransportowana w ciągu ostatnich 25 lat. Kwestią otwartą pozostają przyczyny, dla których ktoś zadaje sobie tyle trudu by tak ciężką tablicę zawieźć do Borek;
Odnośnie lokacji to tak jak Misia napisała, na mapie cmentarze zaznaczone są poprawnie. Dla pewności
link tego miejsca w Geoportalu. Cmentarz stary - działka nr 27/1, cmentarz nowy - działka nr 23. Ktoś z miejscowych mówił o Brukach Unisławskich może dlatego, że tam też jest cmentarz ewangelicki.
.gif)
Zaloguj się
Zarejestruj się
FAQ
Szukaj
)
