Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"
https://www.forum.bsmz.org/

Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)
https://www.forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=41&t=5529
Strona 1 z 1

Autor:  Hrab [ środa, 20 lut 2013, 21:58 ]
Tytuł:  Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Cmentarz ewangelicki w Pruszczu (powiat tucholski). To ten Pruszcz ze znaną stacją kolejową Pruszcz Bagienica. viewtopic.php?f=37&t=4143&p=25957&hilit=Bagienica#p25957
Cmentarz jest za wiaduktem kolejowym , pod którym przejeżdżamy pod torem linii na Tucholę i zaraz po lewej widzimy parking leśny i tablicę informacyjną o cmentarzu. Dalej w lasach też pięknie opisane szlaki.
Stan cmentarza dość typowy. Nagrobki w krzakach, brak ogrodzeń i metalowych krzyży.
Idąc kilkadziesiąt kroków wzdłuż nasypu na północ znalazłem kamienie – częściowo usypane w hałdzie. Niektóre z nich są ciosane przez kamieniarzy. Świadczy to chyba, że tam zaczęła się historia cmentarza, po czym przesuwał się on pomału na południe. To przesuwanie zainicjowała być może budowa linii kolejowej – na starszej mapie z 1913 nie ma linii w kierunku Tucholi (jest tylko ta w stronę Terespola - odcinek Terespol Pomorski - Więcbork - otwarcie 1909 r.) . Linia na Tucholę weszła trochę na skraj cmentarza gdy ją zbudowano w 1914 r.

1913
Obrazek

1940
Obrazek

Za tym wiaduktem w lewo 50 m.
Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

I to miejsce nieco na północ od cmentarza; domniemane przeze mnie miejsce jego początku, co zasugerowały ciosane głazy:
Obrazek

Obrazek

Obrazek

Autor:  Marcin B [ czwartek, 21 lut 2013, 15:02 ]
Tytuł:  Re: Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Latem jadąc rowerem znad zalewu do Pruszcza (zabieram rower na łódkę) schroniłem się pod tą wiatą przed burzą. Szkoda, że nie wiedziałem, iż tuż obok znajduje się cmentarz; w tym roku na pewno go odwiedzę. Tablicę informacyjną powiesili chyba niedawno.

Autor:  Hrab [ niedziela, 12 maja 2013, 20:31 ]
Tytuł:  Re: Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Może ktoś wie coś na temat pochówków Niemców poległych w okolicy i zwożonych pod Pruszcz w 1945 roku? Czy te groby były tez w rejonie tego cmentarza?
Ponadto w tej okolicy były też baraki obozu jenieckiego, w którym przebywali jeńcy angielscy. Może coś po nich zostało, jakieś miejsce, cmentarz, fundamenty baraków?

Autor:  WDW [ niedziela, 12 maja 2013, 22:25 ]
Tytuł:  Re: Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Obóz jeniecki w Pruszczu? A nie raczej komando robocze? Bo takie często pojawiały się nawet w małych wsiach i kwaterowano jeńców w obiektach typu budynek szkolny, dawna restauracja itp. A jeśli już nawet budowano jakieś "budynki" to były to prowizoryczne baraki z dykty bez posadzki.
A cmentarz jeniecki w Pruszczu - to już wykluczone, jeńcy "zachodni" byli traktowani przecież w miarę "normalnie" i chowano ich godnie - patrz pochówki jeńców zachodnich w Toruniu. Poza tym, bezpośrednio po 1945 oraz po 1956 w Polsce były obecne zagraniczne misje wojskowe, które przeprowadzały z reguły ekshumacje jeńców zachodnich, tak było np. w Toruniu, skąd ekshumowano m.in. Amerykanów, Anglików i Francuzów.

Autor:  Hrab [ poniedziałek, 13 maja 2013, 16:19 ]
Tytuł:  Re: Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Odpuśćmy sobie zatem cmentarz jeńców angielskich. Były jednak baraki, może komando, oddział obozu w terenie. Jeńcy ci zajmowali się zasypywaniem okopów i ziemnych bunkrów polskich linii obrony wzdłuż Brdy. Likwidowali m.in. bunkry ziemne posiadające 3 stropy z belek przedzielone grubymi warstwami ziemi. Nie pracowali za ciężko i mieli dobre zaopatrzenie. Częstowali miejscowe dzieciaki czekoladą. Drugi temat, to groby Niemców, których ciała zebrano w okolicy w 1945 r.

Autor:  Hrab [ sobota, 22 cze 2013, 19:30 ]
Tytuł:  Re: Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Z ostatnio uzyskanych informacji w sprawie jeńców angielskich; baraki były między wsią, a nasypem kolejowym za którym jest cmentarz ewangelicki. Było tam około 40 jeńców, którzy pracowali na zmianę w dwóch brygadach. Jedna pracowała, druga miała czas wolny od pracy.

Autor:  Lucim [ piątek, 19 lip 2013, 19:12 ]
Tytuł:  Re: Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Marcin B pisze:
Latem jadąc rowerem znad zalewu do Pruszcza (zabieram rower na łódkę) schroniłem się pod tą wiatą przed burzą. Szkoda, że nie wiedziałem, iż tuż obok znajduje się cmentarz; w tym roku na pewno go odwiedzę. Tablicę informacyjną powiesili chyba niedawno.


Tabliczka wisi już przynajmniej od 2012 roku.
Oznaczenie strzałką jest mylne.
Cmentarz znajduje się zaraz za tabliczką.

Autor:  Hrab [ poniedziałek, 22 lip 2013, 20:04 ]
Tytuł:  Re: Cmentarz ewangelicki - Pruszcz (powiat tucholski)

Będąc w weekend rowerem w Pruszczu przeczytałem tablicę przed nowym cmentarzem leżącym między wsią a torami i uzyskałem odpowiedź na pytanie, gdzie chowano poległych Niemców. Jak wynika z treści tablicy, przynajmniej ci polegli w 1939 zostali pochowani na miejscu obecnego nowego cmentarza.
Natomiast na starym cmentarzu przy kościele jest mogiła poległych Polaków przeniesionych tu po wojnie z lasów, w których toczyły się walki.
Co do ustawienia tablic i tych strzałek, to one rzeczywiście są mylące. Na przykład tablica mówiąca o Hamerskiej Drodze pokazuje strzałką w prawo, a kierunek na Hamer jest za tablicą. Ktoś przyjął ideę, że strzałki to szlak - kierunek wędrówki, a opis na tablicy dotyczy tego co za tablicą lub w okolicy.

Załączniki:
Tablica.jpg
Tablica.jpg [ 196.41 KiB | Przeglądany 4037 razy ]
strzałka.jpg
strzałka.jpg [ 176.07 KiB | Przeglądany 4037 razy ]

Strona 1 z 1 Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/