Kilka wyjaśnień. Po dotarciu do materiałów archiwalnych muszę sprostować używaną nazwę „schron wartowniczy”. Taka konstrukcja podobna wyglądem do słupa ogłoszeniowego nazywała się „celą przeciwlotniczą” lub „stanowiskiem obserwacyjnym”. W Niemczech było dziesięć firm które zajmowały się budową tych obiektów, z tego trzy firmy produkowały z metalu a pozostałe z betonu. Ile firm, tyle było konstrukcji, najważniejsze żeby były zgodne ze specyfikacją urzędu Luftwaffe.
„Cele” nie zawsze służyły jako ukrycia dla wartowników. W większości przypadków schronienie mogli znaleźć cywile. Jak widać w stalowej konstrukcji mogły pomieścić się dwie osoby. Na zamówienie montowane były siedziska.
Obiekty te były ustawiane przy najważniejszych ciągach komunikacyjnych a nawet na halach produkcyjnych.
Dla bydgoskiej filii zakładów D.A.G. schrony wyprodukowała firma Dywidag z Drezna która w swojej ofercie miała dwa rodzaje tych obiektów. Kształtem były podobne do siebie, różniły się wymiarami. Schron dla 1-2 osób miał średnicę wewnętrzną 90 cm a dla 3-4 osób średnicę wewnętrzną 120 cm.
Jedyny schron który stoi w swoim pierwotnym miejscu znajduje się na osiedlu awaryjnym w Łęgnowie. Oprócz tego doliczyłem się jeszcze 41 szt. takich schronów. Niestety wszystkie są poprzewracane w miejscach gdzie były ustawione lub leżą na „stosie”.
Widoczny numer seryjny namalowany czarną farbą we wnętrzu schronu.
D.A.G. Fabrik Bromberg.
Deutsche Sprengchemie GmbH – fabryka Brożek koło miejscowości Zasieki/Forst
Ciekawostką w konstrukcji schronu jest rynienka odprowadzająca wodę nad drzwiami wejściowymi.
Produkcja - Firma Humerohr.
D.A.G. Fabrik Christianstadt - Krzystkowice, dzisiaj dzielnica Nowogrodu Bobrzańskiego
Produkcja - Firma Westermann
.gif)
Zaloguj się
Zarejestruj się
FAQ
Szukaj
Stąd mnie ciekawi, jakie były wymiary wewnętrzne tego cuda 
