Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Wahałem się od dawna czy ten temat nie będzie zbyt off . Myślę jednak, że prawdziwych miłośników zabytków nie tylko materia interesuje. Proponuję poszukać trochę w pamięci i pociąnąć za język dziadków i starszych brombergerów.
Na początek proponuję dość znane w Bydgoszczy słówko SZAŁEREK. Dla ułatwienia podam, że nie jest to mały prysznic .

Fyrtel - miejsce

Szałerek... taka buda, komórka, rupieciarnia, graciarnia, schowek na wszystko a także na "komarka", rower, taczki a może też być na drewno. (A może jestem za stara żeby odpowiadać na takie pytania?)

Brawo I szybko i precyzyjnie.

-- 17 paź 2010 --



-- 17 paź 2010 --


Pojęcie FYRTLA funkcjonuje chyba do dziś. Np MÓJ FYRTEL to moja dzielnica, a ściślej to te kilka ulic w najbliższej okolicy.

Mój tata na mop mówi 'szrublik', to chyba pochodzi od szrubra.
Lubi używać różnych dziwnych słów. Z tych co rozumiem to:
szneka - drożdzówka
fertiś (fertig ) - gotowy
erbnąć - ukraść
pindelek (pyndelek) - tobołek

Jak sobie coś jeszcze przypomnę to dopiszę. Pamiętam, że moja babcia parę lat temu udzielała wywiadu do gazety odnośnie dawnego słownictwa

_________________
=> https://sites.google.com/site/zapomnieni/home

Fyrtel i sznek moja rodzinka używa dosyć często

_________________
"Czekając na idealny moment, możesz nigdy nie rozpocząć dzieła. Zaczynaj już! Zaczynaj tam, gdzie jesteś i jako ten, kim jesteś" - H. Jackson Brown

Myślę że większość tych słów pochodzi z języka niemieckiego. Mój ojciec miał często - podaje fonetycznie bo nikt tego nie pisał - fiberajzen. Znaczyło to mniej wiecej tyle ze włączał mu sie szwędacz i ruszał w bydgoskie lasy, na cmentarze albo zupełnie w nieznane.

Tato uzywa też określenie "absztyfikant", na każdego faceta, który pokaże się w moim domu wiecej niż 3 razy
I z tym niemieckim to prawda. Tatuś zawsze szuka swoją "cajtung" a nie gazetę

_________________
=> https://sites.google.com/site/zapomnieni/home

Chyba raczej RAJZENFIBER czyli gorączka podróżna. To coś w rodzaju przedpodróżnego rozbiegania czy podniecenia. Germanizmy w naszej gwarze to naturalana konsekwencja zaborów, a później bliskiego polsko-niemieckiego pogranicza.

-- 18 paź 2010 --

A teraz prawdziwa perełka, którą co prawda usłyszałem w Poznaniu, ale przez starych brombergerów rozpoznawana bezbłędnie: "W antrejce na ryczce stały pyry w tytce". Kto rozszyfruje

"W przedsionku na stołeczku stały ziemniaki w papierowej torebce"? Moja babcia, rodowita bydgoszczanka, używa słów takich jak "ryczka" i "tytka".

_________________
- Na, und du wirst jetzt nicht mehr weinen?
- Nein. Nie mehr. Das Vaterland braucht wieder eiserne Menschen.

Brawo Porównaj obydwie wersje - która ładniejsza?

Nie wiem, czy już było ale co to jest : ryczka i sztanga

Ryczka była, a sztanga to chyba sztaba np. na drzwi ale głowy nie dam.

"winkiel" zza winkla czyli zza rogu, również mówiono zza węgła
"mesel" przecinak
"wasserwaga" po naszemu kij z wodą lub poziomka czyli poziomica
Jeszcze obiło mi się o uszy "zydelek" usiąść na zydelku czyli taboreciku

Mieliśmy więc już wasserwagę czas więc na rolwagę . Co to

rolwagi jakioś niestety nie moge skojarzyć...

szneka z glancem - czyli z lukrem
krajzoga - piła stołowa
zoga - piła moja twoja
szaber plac - rynek, bazar
szaber, pachta - wypad zdobyczny do ogródka sąsiada
ojnung - porządek
sztifle - buty do garniaka
ćwiek - gwóźdź
fajrant - koniec pracy
anol - przerwa w pracy
szlajać - chodzić gdzieś bez celu

...uwaga rolwaga jedzie... czyli ciężki wóz.

Sztifle do garniaka? Ja spotkałam się z tą nazwą w odniesieniu do oficerek.

_________________
- Na, und du wirst jetzt nicht mehr weinen?
- Nein. Nie mehr. Das Vaterland braucht wieder eiserne Menschen.

OJNUNG-Raczej z niemiecka ordnung lub lub spolszczone ornung

-- 19 paź 2010 --


Pamiętam jak sam dziecięciem będąc biegałem po ulicy i wołałem: "uwaga bo jedzie rolwaga"

A słyszeliście żeby ktoś szagom chodził, masło w centryfudze robił, a potem chował je do sklepu, przemykając przez sień.
Hmm....tam gdzie słyszałam słowo sień, czyli na Pałukach nikt tak tego i wielu innych słów nie wymawiał. Sień to siń, na jezioro do dzisiaj mówią jęzioro ale niestety coraz rzadziej. Gdy w wieku pięciu lat przybyłam do Bydgoszczy przedszkolaki traktowały mnie jak dziwaka. Niby po polsku ale tak jakoś jakby nie nauczyła się jeszcze mówić. Dzieci w tym wieku są bezwzględne.
A jeśli chodzi o krajzygę to dziadek tak mówił na piłę tarczową a na piłę taką małą ręczną- żoszka

-- wtorek, 19 paź 2010, 18:46 --

No a sztifle to chyba do ancuga.