Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"
https://www.forum.bsmz.org/

Bydgoska gwara
https://www.forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=28&t=1706
Strona 13 z 15

Autor:  Rollnik [ wtorek, 16 kwie 2013, 13:56 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

zecer pisze:
Coś jak nasze "W antrejce na ryczce stały pyry w tytce"


Pyry to po poznańsku, nie psuj mi obrazu Bydgoszczan ;)

A moje to "w przedpokoju na kredensie stała szklanka herbaty"

Autor:  BYDZIAK 1958 [ wtorek, 16 kwie 2013, 19:04 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Rollnik pisze:
Pyry to po poznańsku, nie psuj mi obrazu Bydgoszczan ;)
(...)


^^^ To przez częste powtarzanie, że to 'poznańskie'... A może to słowo po prostu było używane na tej większej części dawnego zaboru... Tu starsi ludzie, o tutejszych korzeniach też się pyrami posługiwali. ;)

Autor:  Rollnik [ środa, 17 kwie 2013, 07:09 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

BYDZIAK 1958 pisze:
Rollnik pisze:
Pyry to po poznańsku, nie psuj mi obrazu Bydgoszczan ;)
(...)


^^^ To przez częste powtarzanie, że to 'poznańskie'... A może to słowo po prostu było używane na tej większej części dawnego zaboru... Tu starsi ludzie, o tutejszych korzeniach też się pyrami posługiwali. ;)


To wychodzi na to że Poznań był pod innym zaborem ;) Wędrując po Polsce z pyrami sie spotkałem tylko w okolicach Poznania i u paru Bydgoszczan i warszawiaków (moze potomkowie emigrantów z Pyrlandii?), u teściów urzywa się głownie kartofla i ziemniaka, u innych znajomych bydziaków są ziemniaki, ale kartofel jak to ziemniak okrągły jest i toczy sie dalej ;)

Autor:  zecer [ środa, 17 kwie 2013, 07:17 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Rollnik pisze:
To wychodzi na to że Poznań był pod innym zaborem ;) Wędrując po Polsce z pyrami sie spotkałem tylko w okolicach Poznania i u paru Bydgoszczan i warszawiaków (moze potomkowie emigrantów z Pyrlandii?), u teściów urzywa się głownie kartofla i ziemniaka, u innych znajomych bydziaków są ziemniaki, ale kartofel jak to ziemniak okrągły jest i toczy sie dalej ;)


Musisz pamiętać, że pewnie połowa Bydgoszczy (po 1920 r.) to ludność napływowa (Westfalia, Ameryka), i oni też przywieźli swoje słownictwo. Być może:
- rodowici Bydgoszczaki - pyry
- imigranci z Reichu - kartofle
- cała reszta - ziemniaki.
U mnie w domu były pyry i kartofle, ale to pewnie dlatego, że Matka Wielkopolanka, a okolica "bydgoska". Teraz częściej pyry (ja) i ziemniaki (przez żonę - choć zasiedziały to jednak import z sandomierskiego via USA). Z dzieciństwa pamiętam jeszcze na targowisku jak starsza Pani pytała się handlarza: "Wiela ta bulwa stoi?"

Autor:  Rollnik [ środa, 17 kwie 2013, 08:29 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

zecer pisze:
Musisz pamiętać, że pewnie połowa Bydgoszczy (po 1920 r.) to ludność napływowa (Westfalia, Ameryka), i oni też przywieźli swoje słownictwo. Być może:
- rodowici Bydgoszczaki - pyry
- imigranci z Reichu - kartofle
- cała reszta - ziemniaki.
U mnie w domu były pyry i kartofle, ale to pewnie dlatego, że Matka Wielkopolanka, a okolica "bydgoska". Teraz częściej pyry (ja) i ziemniaki (przez żonę - choć zasiedziały to jednak import z sandomierskiego via USA). Z dzieciństwa pamiętam jeszcze na targowisku jak starsza Pani pytała się handlarza: "Wiela ta bulwa stoi?"


Wiem, Polska jest tak przemieszana że częściej przyjezdni używają więcej lokalnej gwary niż miejscowi, albo całkowicie wypierają lokalny język. W Bydgoszczy żadko spotykam się z gwarą, niestety zbyt żadko. To samo od paru lat obserwuje na Śląsku, gwara umiera, młodzi wstydzą się nią posługiwać a starsi wymierają.

Autor:  zecer [ środa, 17 kwie 2013, 09:06 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Rollnik pisze:
Wiem, Polska jest tak przemieszana że częściej przyjezdni używają więcej lokalnej gwary niż miejscowi, albo całkowicie wypierają lokalny język. W Bydgoszczy żadko spotykam się z gwarą, niestety zbyt żadko. To samo od paru lat obserwuje na Śląsku, gwara umiera, młodzi wstydzą się nią posługiwać a starsi wymierają.

Gwara umiera, bo coraz więcej kontaktów odbywa się na poziomie formalnym, bardzo często z osobami z innych regionów kraju, czyli musisz używać literackiej polszczyzny by Cię zrozumieli. Poza tym obecnie gwarę chyba wypierają slangi.

Autor:  Rollnik [ środa, 17 kwie 2013, 09:21 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

zecer pisze:
Gwara umiera, bo coraz więcej kontaktów odbywa się na poziomie formalnym, bardzo często z osobami z innych regionów kraju, czyli musisz używać literackiej polszczyzny by Cię zrozumieli. Poza tym obecnie gwarę chyba wypierają slangi.


To swoją drogą, ludzkie lenistwo i "nowoczesność" to nie jedyne powody, winna jest też prosta, schematyczna edukacja pod wymogi warszawki. Ale ten offtop nam nic nie da:)

Jak jest po bydgosku pączek? Znajomy twierdzi ze pampuch ale jakoś nie wieże.

Autor:  zecer [ środa, 17 kwie 2013, 11:15 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Rollnik pisze:
Jak jest po bydgosku pączek? Znajomy twierdzi ze pampuch ale jakoś nie wieże.

Jaka wieża? :shock: :D Pampuchy - faktycznie Mama smażyła coś takiego na smalcu. Produkt raczej "pączkopodobny" bo nieco inna konsystencja w środku była.

Autor:  Rollnik [ środa, 17 kwie 2013, 12:13 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

zecer pisze:
Jaka wieża? :shock: :D Pampuchy - faktycznie Mama smażyła coś takiego na smalcu. Produkt raczej "pączkopodobny" bo nieco inna konsystencja w środku była.


Mi jego pokrętny opis pampuchów bardziej pasuje do czegoś pomiedzy pączkiem a bułkami na parze.

Dlaczego nie mogę edytować posta żeby naprawić ten haniebny błąd? :oops:

Autor:  BYDZIAK 1958 [ niedziela, 21 kwie 2013, 06:26 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

zecer pisze:
(...)
Z dzieciństwa pamiętam jeszcze na targowisku jak starsza Pani pytała się handlarza: "Wiela ta bulwa stoi?"


^^^ Z 'bulwami' spotykam się niemal za każdym razem, gdy bywam w pewnej wsi, w borach tucholskich.

A co do 'naszych' słów. W pierwszej swojej pracy w latach siedemdziesiątych, starzy, jeszcze przedwojenni robotnicy, mówili 'szmergiel', 'obszmerglować'. Czyli szlifierka, oszlifować. A gdy mówili "Trzeba iść po 'kran' ", to już wcale nie wiedziałem o co chodzi i myślałem o rodzaju wodnego zaworu... A oni tak mówili na suwnice, gdy było coś ciężkiego do przemieszczenia...
Więcej mieli tych 'gwarowych' nazw, ale w tym momencie, te dwie mi się właśnie przypomniały. :D

Autor:  oil [ niedziela, 21 kwie 2013, 13:43 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

^^ kran = żuraw ( z niemieckiego)

Autor:  zecer [ czwartek, 25 kwie 2013, 08:38 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Cytuj:
To swoją drogą, ludzkie lenistwo i "nowoczesność" to nie jedyne powody, winna jest też prosta, schematyczna edukacja pod wymogi warszawki. Ale ten offtop nam nic nie da:)

Gadałem jeszcze z mamą o gwarze. Wypieranie gwary z mowy potocznej miało miejsce już w latach 50. Mimo że mieszkała na wsi, jak stwierdziła "my już mówiliśmy »po miastowemu« - u sąsiadów jeszcze był wymborek, u nas już wiadro".
Dlaczego? Sporo rodziny (starsze rodzeństwo, ciotki) mieszkało w mniejszych i większych miastach, głównie poza Wielkopolską (stamtąd też brali małżonków), więc te najmłodsze dzieci, nasiąkały już polszczyzną literacką, którą przywozili przyjeżdżając na wakacje.
Sporo słów udało się "uratować" bo sam pamiętam (lata 80.) jak wujowie postawili babci wygódkę, to posłali mnie do domu po szruber. Akurat była tylko ciotka z Kolna. I nijak nie mogła zrozumieć czego chcę. A ja nie potrafiłem wytłumaczyć jak to się nazywa "po polsku". :)

Z dzisiaj: "hobok". To gwarowe czy ogólne?

I pytanie: kto wie co to "rajki"?

Autor:  robimhuk [ niedziela, 26 maja 2013, 13:35 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

"Rączka tez sie tlumaczyl".
Nie wiem czy jeszcze dzis to okreslenie jest w bydgoskim jezyku w uzyciu, ale w 70 i 80 latach ubieglego wieku poslugiwano sie nim powszechnie, a bylo synonimem niewinnego usprawiedliwiania sie , tlumaczenia, minimalizacji winy, itp.
Wtedy, my dzieci nie wiedzielismy, ze za tym banalnym okresleniem krylo sie dramatyczne wydarzenie.
W 1960 dokonano mordu dwojga dzieci znanego, bydgoskiego kamieniarza i artysty Trieblera.
Rabunkowy napad na rodzine niezyjacego juz wtedy Piotra Trieblera i zabjstwa jego corki i syna dokonal w prowadzonym nastepnie sledztwie, gmatwajacy i tlumaczacy sie Tadeusz Rączka.

Autor:  BYDZIAK 1958 [ wtorek, 28 maja 2013, 05:51 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

^^^ W moim otoczeniu, niemal wszyscy dorośli, długo używali tego powiedzenia. I jeszcze teraz zdarza się to usłyszeć. Oczywiście 'wszyscy' wiedzieli o co chodzi.
Ale ja, jakoś nie podłapałem i nie powielałem tego zwrotu. Jakoś mi nie pasował.

Autor:  BYDZIAK 1958 [ czwartek, 30 maja 2013, 05:20 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Przypadkiem przypomniało mi się, że gdy byłem jeszcze mały to lubiłem, a moja siostra jeszcze chyba bardziej, chleb ze skrzyczkami. Tak to wymawialiśmy. Skrzyczki się tu chyba jeszcze nie pojawiły. :D

A przy okazji dodam, że jeszcze gdzie nie gdzie, chyba w całym kraju, można usłyszeć zwrot: "Zapal telewizor". Dodam, że były kiedyś telewizory, bodaj Rubiny, które same się 'zapalały'. :twisted:

U mnie w domu, pierwszy telewizor też się zapalało. Podobnie jak światło. Mimo że był prąd, a lampy naftowe znałem głównie z obrazków i opowiadań. Ale gdy nie było prądu, to zapalało się... świeczkę. :D

Autor:  Lucim [ czwartek, 30 maja 2013, 07:52 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

zecer pisze:
I pytanie: kto wie co to "rajki"?


Rajki - to rządki na polu. :D
Dodam jeszcze, że u nas mówi się
firzing na powiększenie otworu na
śrubę wpuszczaną aby nie wystawała
poza materiał skręcany.
Nie wiem jak się to pisze.
Napisałam tak jak się mówi.

Autor:  jaras [ czwartek, 30 maja 2013, 09:12 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Skrzyczki to skwarki rozumiem.

Autor:  BYDZIAK 1958 [ czwartek, 30 maja 2013, 12:41 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

^^^ Tak, o to waśnie chodziło. Pamiętam, że raz bywały smaczniejsze, innym razem mniej. Być może zależało to od ilości śladowych, spieczonych drobin mięska. :D

Autor:  THERION [ niedziela, 9 lut 2014, 15:52 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Znacie takie powiedzenie i ich znaczenia? :):) Może część nie jest bydgoska gwarą lecz w moim domu są znane i czasem używane te powiedzenia.
-szwamka
-rojber
-guzb
-lofer
-sznuflować
-tablet
-pory
-śrutować
-pałaszować

pamiętam jak na tzw. ''bobikach'' kurzyliśmy na ulicy z kolegami i sąsiad nas wyzywał "podnoście szkity wy gzuby cholerne'' :):)

W tym momencie zastanawiam się czy to była prawdziwa nazwa modelu rowerka czy nazwa BOBIK sama powstała...

Autor:  bunkier [ niedziela, 9 lut 2014, 17:43 ]
Tytuł:  Re: Bydgoska gwara

Ja tylko te kojarzę:
-szwamka - gąbka
-rojber - rozrabiaka
-guzb - może chodzi o gzuba, czyli bachora :D
-sznuflować - przerzucać(np. łopatą) u nas mówiło się szuflować
-pałaszować - jeść

Co do Bobika - to była nazwa.

Strona 13 z 15 Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/