O to ciekawy temat!
Dla wielu mieszkańców naszego miasta tajemnicą jest, że w okolicy Węzła Zachodniego, pod Kanałem Bydgoskim, przepływa syfonem rzeka Flis. Jej dno na wysokości Młyna Petersona wyłożone jest brukiem, który prawdopodobnie liczy około 200 lat.
Początek rzeki i jej biegRzeka Flis, zwana również strugą, początek swój ma na zachód od Bydgoszczy, w okolicach miejscowości Wojnowo, Osówiec i wpada do Brdy na przedłużeniu ul. Młyńskiej, tuż obok połączenia Kanału Bydgoskiego z Brdą. Ciek odwadnia północno-zachodnie dzielnice Bydgoszczy, płynąc wzdłuż Kanału Bydgoskiego po jego północnej stronie. Dodatkowo struga pełni rolę odbiornika opaskowego, przyjmując przesiąkające wody Kanału Bydgoskiego.
W granicach Bydgoszczy płynie wzdłuż ul. Mińskiej, aby na wysokości Elektromontażu przepłynąć pod torami kolejowymi. Następnie struga wije się wzdłuż ul. Flisackiej (nazwa ul. i dzielnicy Flisy, przez którą płynie struga zaczerpnięto od nazwy rzeki), przepływa pod ul. Grunwaldzką pod słabo widocznym mostem i kładką dla pieszych.
Warto się zatrzymać na moście, tuż obok Biedronki, aby popatrzeć jak struga malowniczo wije się między zabudowaniami i przepływa przez okoliczne ogródki przy domach.
Rzeka jest doskonale widoczna w okolicy ul. Siedleckiej, tuż obok stacji benzynowej PKN Orlen, aby zniknąć następnie w rurze pod Węzłem Zachodnim.

ul. Grunwaldzka.

ul. Grunwaldzka.

ul. Grunwaldzka.

Widok z mostku w kierunku północnym.
Syfon i Kanał BydgoskiCiekawą budowlą hydrotechniczną jest syfon, który przeprawia strugę Flis pod Kanałem Bydgoskim. Jest on dobrze widoczny z mostu Świętego Antoniego z Padwy w ciągu ul. Nad Torem. Po prawej stronie widać wlot do syfonu i zastawkę spiętrzającą wodę, a po przeciwnej stronie kanału jego wylot. Syfon został prawdopodobnie zbudowany na początku XX wieku, gdy poprowadzono nowy 1630-metrowy odcinek Kanału Bydgoskiego. Takie rozwiązanie było niezbędne, aby Młyn Petersona mógł nadal pracować.

Stacja PKN Orlen przy Węźle Zachodnim



Syfon pod Kanałem Bydgoskim. Fotografia Paweł Warliński

Wlot syfonu.

Wylot syfonu.

Flis wypływa pod Węzłem Zachodnim
Flis, Młyn Petersona i bruk na dnie rzekiPodstawową funkcją Flisu, ze względu na zasobność wody, było zasilanie Młyna Conrada Petersona na Okolu. Wcześniej woda napędzała koło młyńskie, teraz napędza agregat prądotwórczy, który dostarcza prąd na potrzeby mieszkańców w wyremontowanym młynie.

Flis i młyn Conrada Petersona na Okolu.

Flis i młyn Conrada Petersona na Okolu.


Bruk na wysokości młyna Petersona.
Ciekawostką jest, że dno Flisu na wysokości odnowionego młyna zostało wyłożone kamiennym brukiem. Zarośnięte przez dziesiątki lat, zostało oczyszczone prze inwestora w trakcie prac budowlanych. Młyn został zbudowany około 1800 roku, więc można założyć, że bruk w rzece leży około 200 lat i nadal służy regulowaniu płynącego nurtu. Jest doskonale widoczny z brzegu. Warto zatrzymać się w czasie spaceru czy wycieczki rowerowej i spojrzeć w lustro wody.
Przy opracowaniu materiału korzystałem z:
"Zasoby przyrodnicze i kulturowe drogi wodnej Wisła-Odra" pod redakcją Doroty Szumińskiej, Tom II, Bydgoszcz 2008