Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Ulica Garbary, to nie wielka ulica w zachodniej części śródmieścia. Do początku lat siedemdziesiątych XXw., miała istotne znaczenie komunikacyjne. To nią, zarówno od ul Grottgera, jak i Jackowskiego, przejeżdżały samochody do ul. Kr Jadwigi i dalej do ul. Dworcowej i odwrotnie. Na początku lat 70-tych, rozpoczęto likwidację dwóch pierwszych odcinków Starego Kanału.
Budowana w jego miejscu nowa część obecnej ul. Focha, została wkrótce połączona z ul. Kr. Jadwigi. W tym celu musiano rozebrać na ul. Garbary kamienicę nr 11, wraz z przylegającą do niej 'leśniczówką'. Moi koledzy wyprowadzili się z tej kamienicy w końcu 1974r. Jeśli dobrze pamiętam, to do końca 1975-go, kamienicy tej już nie było i została zakończona budowa 'nowej' Jadwigi.
Moje najstarsze zdjęcie ulicy mojego dzieciństwa i młodości, pochodzi z 1959 roku. Zdjęcie zostało zrobione przed bramą kamienicy nr 12.Małą ciekawostką na tym zdjęciu może być to, że dosyć długo płytki chodnikowe ułożone były tam w 'karo'...


Uploaded with ImageShack.us

Zdjęcie kamienicy 11, wraz z leśniczówką, pokazane niżej, pochodzi z Kalendarza Bydgoskiego. 'Lesniczówka' była pierwszym miejscem moich i rówieśników 'sezonowych dochodów'. W pobliżu i nad kanałem było dużo drzew. Zbieraliśmy kasztany i żołędzie. Leśniczówka skupowała je. Zimą dokarmiano nimi leśne zwierzęta. A dzieciaki miały swoją 'forsę'.


Uploaded with ImageShack.us

Pamiętam też kilka zakładów pracy na Garbarach. Większych i mniejszych. Na zdjęciu poniżej, pokazującym już 'przebite' Garbary, widać w środku, a właściwie nieco z prawej, w głębi,miedzy drzewami, budynek z dużymi trzema oknami... W 'moim' domu, na pierwszym pietrze, mieszkał pan H. z rodziną. Był on właścicielem tej małej fabryki słodkości. Produkowane tam były głównie 'Ciągutki', zwane też 'mordoklejkami'. Również różne lizaki, bączki itd. Miał on bardzo miły zwyczaj robienia paczek ze słodyczami na Gwiazdkę, 'od Gwiazdora', dla dzieciaków naszej kamienicy. Pamiętam go jako staruszka. Gdy przestał aktywnie rządzić swoją fabryką, skończyły się też i dla nas słodkie uciechy...


Uploaded with ImageShack.us

C D N



Oczywiście najwięcej cukierków powstawało w Jutrzence, której jeden z zakładów wciąż jeszcze jest na Garbarach 5. Na zdjęciu poniżej, zrobionym 'w Kąciku', w stronę Garbar, widać właśnie z lewej strony płot Jutrzenki. Tędy chodziłem i wracałem ze szkoły. Bardzo wiele razy zdarzało się, szczególnie gdy byłem jeszcze mały, że siedzące za płotem panie (wtedy była to siatka), które miały przerwę, lub może wychodziły na papierosa, widząc że idziemy, (chodziło się najczęściej z kolegami, np po 3 osoby) , wołały nas i dawały w garść 'Irysy'. Tak nazywały się produkowane tam cukierki. Oczywiście bardzo byliśmy ucieszeni. W głębi zdjęcia widać fragment budynku, chyba magazynowego, należącego do największego zakładu na ul Garbary. Chodzi oczywiście o garbarnię. Budynki z prawej strony, należały do Fotonu. Tam też były 'atrakcje', wydłużające powrót ze szkoły. Wspinaliśmy się, trzymając krat w oknach, na zewnętrzne parapety i oglądaliśmy pracujących tam na maszynach ludzi. Doskonale zapamiętałem twarz jednej pani, która chyba polubiła częste 'odwiedziny' mojej buzi za szybą. Pracowała na maszynie odbijającej nadruk na pocztówkach. Po jakimś czasie, i ona dawała 'prezenty'. Były nimi pocztówki, często Bydgoszczy, na których te linie krzywo się wydrukowały.
Czyli były to buble. Ale dla mnie to był skarb! A moja mama i tak mi je podbierała i normalnie wysyłała... Ale myślę,że może jedną gdzieś jeszcze mam.


Uploaded with ImageShack.us

CDN

Nie wiedziałem o przebiciu do Focha codziennie tam przejeżdżam , ładna historia tego miejsca .

Coraz częściej spotykam się ze zdziwieniem, co prawda raczej młodych ludzi, gdy mowa jest o 'przebiciu' Garbar. Ale z drugiej strony, skąd to mają wiedzieć. Ja tam mieszkałem i dla mnie czasami wydaje się, że to zostało zrobione dopiero 'wczoraj'... A ponadto, dzięki ci jaras, że się odezwałeś, bo działa tu pewne 'udoskonalenie', które blokuje 'dłuższe pisanie', czyli rozwinięcie tematu. Nie wiem czy dobrym pomysłem jest 'obchodzenie' tego... Zresztą mi nieznane. Chyba nie o to chodziło autorom tych zmian...
Wracając do ul Garbary...
Mam jeszcze jedno zdjęcie, na którym troszkę widać wspomniany wyżej magazynowy budynek garbarni.


Uploaded with ImageShack.us

A poniżej mamy widok w stronę ulicy Naruszewicza. Ok 1990 roku.


Uploaded with ImageShack.us

Na zdjęciu, zrobionym z punktowca na Kordeckiego 3, widać kilka nie istniejących już budowli.W podwórzu kamienicy na Garbarach nr 9 była piekarnia(1). Z niej rozchodził się zapach świeżego, gorącego chleba.Działała chyba do połowy lat 90-tych. A z tyłu domku nr 7 (2), który w tamtym roku został rozebrany, żeby ustąpić miejsce dla budowanej trasy tramwajowej, była kuźnia. (3) Najprawdziwsza. Ostatnie furmanki docierały tam chyba jeszcze na początku lat 70-tych...
Dla nas, dzieciaków, oglądanie tak dużych ( z perspektywy dziecka) koni, było zawsze sporym przeżyciem. Pisząc 'nas', mam na myśli dzieciaków z 'innych podwórek'. Na zdjęciu też jest utrwalony 'podwyższony' komin Jutrzenki.(5) Po zamontowaniu filtrów, wrócił do swojego pierwotnego wyglądu. No i widoczne są tu jeszcze budynki (4) Garbary 10, również rozebrane w tamtym roku.


Uploaded with ImageShack.us

CDN

Bydziak - rewelacja

_________________
"Czekając na idealny moment, możesz nigdy nie rozpocząć dzieła. Zaczynaj już! Zaczynaj tam, gdzie jesteś i jako ten, kim jesteś" - H. Jackson Brown

BYDZIAK1958
Do 1975 r. mieszkałem w kamienicy przy ul . Śląskiej 5.
Chodziłem do S.P. nr.10 a Ty ?
Pamiętam stare skrzyżowanie ul. Garbary z Kr. Jadwigi.
Magazyny , które uległy spaleniu na "Królówce".
Pamiętam kanał i śluzy w tej częśc oraz most Władka IV.
Ul. Wojewódzką i przystanki "A" linii chyba nr.61 i 55 na Garbarach i Jackowskiego.
Kozi Rynek, pierwsze giełdy moto na nim i tzw. "bagna" za SP nr10.
Pamiętam pierwszy sklep SAM otwarty w Naszej okolicy na ul. Jackowskiego
i zapachy z piekarni i Jutrzenki.
....kiosk RUCH-u i pana Noymana w nim. (zbiegu ul. Śląskiej, Garbary i Jackowskiego.)
Budowę Astorii i piekarnię Dullina.
Prawdopodobnie pamiętamy również te same nazwiska .
Keny również się tam pojawiał

Piękny portret ulicy na przestrzeni lat...Może udało by sie w tym miejscu wkleić mapkę ze starym układem ulic? Gdy w latach 70 tych zachodziły te wszystkie zmiany byłam jeszcze bardzo małym dzieckiem. Pamiętam tylko tyle ze było tam jakoś inaczej. Było więcej bardzo wysokich kamienic a ulice były wąskie i zacienione. BYDZIAK masz taki stary plan miasta?

A proszę

_________________
Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Transportu Publicznego w Bydgoszczy

A dziękuje
A jak byś jeszcze dokładnie określił z którego roku jest ta mapa, było by jeszcze milej
Do patrzyłam sie ulicy Janka Krasickiego. Ulica o tej samej nazwie powstała na Kapuściskach na początku lat 70 -tych. Czyli mapa jest sprzed roku 1970?

Na drugiej mapce spoonego widać przebieg linii autobusowych, przez Jackowskiego, Garbary...
Aero, chylę czoła przed Tobą, bo po podanych przez Ciebie szczegółach, sądzę, że chyba jesteś starszy ode mnie. Moja siostra przez pierwsze dwa lata chodziła do '10'. A potem przenieśli ją i tych co mieszkali na 'wschodnich' Garbarach, do 47.I ja też tam chodziłem. Ale pamiętam i 'bagna' i p. Noymana (bez ręki)... Ale nie kojarzę 'Keny'...
Lidka, wszystkie mapy jakie mam w komputerze, to znalezione wcześniej przy różnych okazjach w necie.A Twoje pytanie skłoniło mnie, do do zajrzenia do nich... I tak, na najstarszej z 1800r. widać zarys 'mojej' ulicy. Pewnie wtedy była jeszcze polną drogą...(4) Strzałka (1) pokazuje styk ul.Grunwaldzkiej (2) i Jackowskiego (3).
Wstawiając zdjęcie mapy, skorzystam z ostatnich podpowiedzi o 'innym' sposobie ich dodawania...


A przy okazji, jeszcze jedna ciekawostka. Na mapie z 1941 widać, że okupanci tez mieli jakieś plany i kombinowali z'przebiciem' ul Garbary. Co prawda, bez opcji zasypywania kanału...






A obok, zamiast Obrońców Bydgoszczy, jest 3-go września... Tych ciekawostek, spooney, nie znałem. Pamietam tylko uliczkę 'Do magazynów'. na końcu była 'strzelnica sportowa'.

Pod koniec lat 60-tych studiowałem na WSI i prawie codziennie idąc z dworca PKP na ul.Olszewskiego, przechodziłem ulicami Garbary i Kącik i mostkiem nad kanałem przy ul.Grottgera.
Pamiętam te słodkie zapachy z Jutrzenki ...
Zimą skracało się drogę przez zamarznięty kanał.
Chodziłem ulicą Jackowskiego i przez most Władysława także, razem z kolegami uczącymi się w "mechaniku".
Mam plan Bydgoszczy z 1965 roku, na nim jest już ul.Marcinkowskiego oraz ul.Trzeciego Września. Ta ostatnia na planie z 1973 jest przemianowana na Obrońców Bydgoszczy.
Poza tym na planie z 1965 jest uliczka Bielany - tak jak na mapach spooney'a.
Niestety, wówczas zdjęć w takich miejscach nie robiłem

BYDZIAK1958.
O "Kenym" pisaliśmy kiedyś w tym wątku ;
viewtopic.php?f=28&t=1912

Podstawówkę kończyłem w 76r. ale już w innej szkole, bo zmieniłem adres zamieszkania.
Podejrzewam, że jesteśmy rówieśnikami.

No to widze Andrzeju, ze chodzilismy tymi samymi drogami.


Zaraz zajrzę do tego wątku.

Wracając do ul Garbary. Być może, najstarszym budynkiem na tej ulicy był domek z nr.7, który został rozebrany w październiku 2010. Na zdjęciu jest tuż przed rozbiórką.


Na starej mapie z 1899, lub 1900 ( te dwie daty są pod nim podawane) widać właśnie tylko ten budynek. Dalej dookoła, są tylko wyznaczone działki. Najbliższe budynki są w Kąciku i na Grottgera.

CDN

Bydziaku – coś nie tak z tą zabudową.
Plany z 1876 i 1877 roku pokazują istnienie pierzei pomiędzy Kr.Jadwigi i Naruszewicza,
jak również sporo innych budynków w tym rejonie.
Z tej okolicy było blisko do centrum, były zakłady pracy (Buchholtz, Wolff, Neuman, port, warsztaty, magazyny, urządzenia śluzowe rzeki i kanału) – była praca, więc musieli być i ludzie, którzy chcieli mieć do niej blisko.



PS. Może Twoja mapa pokazuje tylko obiekty przemysłowe - jest na niej garbarnia i warsztaty stoczniowe – przy braku wszelkiej innej zabudowy.

^^ Masz rację! Też mam fragment tej mapy, którą pokazałeś. Ale przeglądając swoje 'zbiory', zatrzymałem wzrok, właśnie na tej, którą wstawiłem, z tym jednym 'domkiem'. I albo jest tak jak przypuszczasz, że pokazane są tylko obiekty przemysłowe, albo jest to jakaś kopia starszej mapy...
Mam jeszcze jedno ujęcie tego domku, w którym w czasach pruskich, mieszkali również i kowale ze swymi rodzinami... Dodam, że do lat siedemdziesiatych, w miejscu widocznego blaszanego garażu, stała 'budka z piwem' (kiosk). Zawsze, jak koło ula, kręcił się tam rój spragnionych piwoszy... No i jeszcze stały tam dwa wielkie Kasztanowce. (Wzdłuż płotu domku, od strony ulicy).



Wschodnią część Garbar, mam jeszcze utrwaloną na tym slajdzie. Na narożnym budynku Kącik - Garbary, nad wejściem widać jeszcze było napis 'OPTA'.


CDN

Poniżej, z wątku o starych napisach:


Wspominałem o piekarni, znajdującej się kiedyś w podwórzu kamienicy nr 9.



Do chyba pierwszej połowy lat siedemdziesiątych, na parterze kamienicy znajdował się sklep. Okoliczni mieszkańcy nazywali go 'piekarnią'. Tam było sprzedawane głównie pieczywo, choć też i inne artykuły, jak mąka, cukier, masło... i papierosy... 'Płaskie' - po takie papierosy chodziłem tam wysyłany przez mamę.Oprócz 'Płaskich', kupowałem dla niej też i 'Damskie'. Ciekawe nazwy.
W mieszkaniu, miedzy 'piekarnią', a bramą wjazdową, mieszkały wraz z mamą siostry,- J. i M. Były dużo starsze ode mnie. Być może, to z inicjatywy ich mamy, sklep za ścianą, który zapewne nie przynosił zbyt wielkich zysków, zamurowano i przerobiono na dodatkowy pokój. Prawie obok, na rogu Garbary-Jadwigi (po drugiej stronie J.) wciąż jest sklep spożywczy, który nazywaliśmy 'spółdzielnią'. A chodząc do warzywniaka, małego prywatnego sklepiku w budynku Garbary 14, mówiło się, że idzie się po zakupy do 'Gilewskiego'. Zresztą te prywatne sklepy w okolicy, nazywane były przez okolicznych mieszkańców nazwiskiem właściciela. Np. podobny sklepik, był na ul. Łokietka. Mówiło się, że idzie się coś kupić do 'Okoniewskiego'.
A my, dzieciaki, skracaliśmy to sobie i mówiliśmy 'do Okonia'.
Poniżej taka sobie rekonstrukcja 'piekarni' na Garbarach 9.


CDN

No, Bydziak1958, przedstawiasz piękną historię swojego fyrtla. Aż się miło na sercu robi.


Chapeau bas, seth kłania się w pas

Oj tak! Piękna historia. Myślę, że Bydziak1958 mógł by zacząć myśleć o książce ...

Miło słyszeć, że takie tam wspomnienia mogą kogoś ciekawić.
Temat tej ulicy zjechał na chwilę na sieć handlową w 'moich młodych' czasach. Wiec tylko dopiszę, że w budynku 14, oprócz 'Gilewskiego', był jeszcze drugi sklepik pani K., która miała też stoisko przy 'hali'. Był to taki sklepik bieliźniarski.Teraz jest tam chyba 'monopolowy'. W odnowionym właśnie budynku narożnikowym, G-J, jest chyba jeszcze sklep z roletami. W 'moich czasach' było tam mieszkanie państwa D. Dopiero na początku lat 90-tch lokal ten stał się znów handlowym. Powstał tam i działał kilka lat sklep wędliniarski... Ale wcześniej do 'rzeźnika' chodziliśmy dalej... I tu by się przydało kolejne zdjęcie, bo tam już jest coś innego... Przy okazji, gdy będę tam to pstryknę.
A na koniec dzisiejszej części, zdjęcie 'mojej' kamienicy, ze zaznaczonym strzałką sklepikiem. Jakiś czas po tym, jak zamurowali 'piekarnię' po przeciwnej stronie, tu, na przeciw jej, wykuto w mieszkaniu na parterze trochę muru pod oknem i z niego powstał właśnie ten sklepik.Było to chyba na samym początku lat 80-tych...

CDN

Mogą mogą, zwłaszcza osoby, które nie pamiętają tych czasów. Agnieszka ma racje, czyta się je jak książkę

_________________
=> https://sites.google.com/site/zapomnieni/home

Zajrzałem tu z rana, na chwilę... Wpis Misi, zachęcił mnie do poszperania w zdjęciach.
I przypomniało mi się o jednym, z początku lat 80-tych. Trochę widać na nim, ze nie ma tam jeszcze 'wykutego' sklepiku w miejscu opisanym wcześniej. Widać też kamieniczkę nr 14, 'ubraną' w stare tynki...
[/URL]

A skoro mowa o tynkach. Podziwiam niektóre zachowane do dziś 'trwałe', przedwojenne tynki, przygotowywane pewnie przez dawnych fachowców, według strzeżonych receptur. Dom z nr 6 i 8, ma nadal stary, przedwojenny tynk. Tu poniżej widać tylko jego fragment z prawej strony. Na murze zachowały się ślady po ostrzeliwaniu. A strzelali pewnie dlatego, że i z okna ktoś chyba strzelał... No i przy okazji widać też rozebrane budynki nr 10. Jeśli dobrze pamiętam,to one (10) były odnawiane ( na nowo tynkowane) w latach 70-tych. No i po tych 30-stu latach te 'nowe' tynki, jak i te stare, wyglądają podobnie.

CDN



MWS dał w 'porównaniach' taki oto zestaw, który i tu też bardzo dobrze pasuje.