Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER" https://www.forum.bsmz.org/ |
|
Prądy - Miejsca warte przypomnienia https://www.forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=9&t=1206 |
Strona 1 z 2 |
Autor: | Mac [ piątek, 30 kwie 2010, 20:41 ] |
Tytuł: | Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
![]() 1. Młyn i hamernia (kuźnica) od której okolice te wzieły swoją nazwę Prondy-Kupferhammer (Prądy-hamernia). 2. Wysepka na której odbywały się festyny dzielnicowe. 3. Karczma od której okolice te wzieły swoją nazwę Prondy-Krug (Prądy-karczma). W 1940 nazwa brzmiała "Zur Quelle" ("Nad zródłem"). Gospoda istniała tu jeszcze w połowie lat 80tych. 4. Cmentarz ewangelicki Prondy-Dorf (Prądy-wieś). 5. Cegielnia Waldemara Jenischa. Istniała od 1896 do 1907. Zatrudniała 30 pracowników i produkowała rocznie 1,5 miliona cegieł. Kapitał inwestycyjny wynosił 60.000 marek. 6. Szkoła dzaiałająca w czasie II. wojny światowej 7. Cmentarz ewangelicki kolonii niemieckiej Prondy-Kolonie (Prądy-kolonia). 8. Fabryka Waldemara Jenischa "Bromberger Cementkalkfabrik Waldemar Jenisch KG". Zatrudniała 40 pracowników i produkowała 30.000 hl wapnia rocznie. Kapitał inwestycyjny wynosił 65.000 marek. 9. Folwark Nowa Erectia (Żal się Boże). 10. Cmentarz ewangelicki folwarku Nowa Erectia. 11. Szkoła dzaiałająca po II. wojnie światowej |
Autor: | Misia [ poniedziałek, 3 maja 2010, 21:02 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Bardzo fajne opracowanie ![]() Z wymienionych tu punktów zwiedzałam tam głównie cmentarze ewangelickie, po których zostały już tylko same krzaki... |
Autor: | Ewing [ poniedziałek, 3 maja 2010, 21:07 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Jeden z obiektów dostępny jest w tym wątku viewtopic.php?f=9&t=1064 |
Autor: | Mac [ wtorek, 4 maja 2010, 10:28 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Niestety po wielu z tych miejsc nie ma juz sladu. Szkole nad stawem wyburzono w latach 90tych, zostala zarosnieta piwnica. Po fabryce Jenischa nad kanalem zostal tylko podpiwniczony fundament jednego budynku. Na cmentarzu folwarku Nowa Erectia widac jeszcze pozostalosci po nagrobkach, w latach 80tych byly jeszcze nagrobki. Ale i tak to chyba najlepiej zachowany cmentarz ewangelicki w tych okolicach. |
Autor: | Marcin [ wtorek, 4 maja 2010, 15:48 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
a ja dorzucę jeszcze: 12. młyn (na zdjęciu 1 cm na SE od 7, w miejscu gdzie staw przylega do ul. Lisiej), jego ruiny stały jeszcze na przełomie lat 80/90 XX wieku, dziś w tym miejscu stoi elegancka willa. Mac, czy stawy (poza zdjęciem) na NW od 8 to efekt działalności wspomnianego zakładu wapienniczego? |
Autor: | Mac [ wtorek, 4 maja 2010, 17:46 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Tak, te stawy widoczne nad 8 zostaly wykopane przy produkcji cementu wapniowego. Mam pytanko do tego mlyna....jestes pewien ze on tam byl? Pochodze z tych okolic i nie pamietam zeby staly tam jakies ruiny. Willa ktora tam stoi zostala zbudowana w latach 50tych chyba, przedtem byl tam budynek podobny do tych ktore stoja obok i na poczatku ulicy Prady. |
Autor: | Marcin [ wtorek, 4 maja 2010, 18:06 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
nie jestem pewien, jak byłem dzieciakiem to w tych okolicach spędzałem sporo czasu latem. Pamiętam, że we wspomnianym miejscu stał budynek mocno zapuszczony, z resztkami czegoś co mogło przypominać młyńskie koło i zrujnowaną zastawką tuż przy Lisiej. Bardziej to znam z opowiadań mego ojca, sam pamiętam mocno zrujnowaną posesje (i kaczki wałęsające się po ulicy i uciekające z przerażeniem spod kół roweru gdy spadało się z górki w dolinkę ![]() Ale kiedyś szperając po jakichś archiwaliach spotkałem się ze sformułowaniem "staw młyński przy Lisiej". Stąd może moje przekonanie o istnieniu młyna. |
Autor: | Mac [ wtorek, 4 maja 2010, 18:11 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
To zdjecie ponizej pochodzi z 1995 roku. Ta willa zostala na poczatku tego wieku totalnie wyremontowana. Ale mozliwe ze byl tam kiedys mlyn (po wojnie)...musze popytac. Na starych mapach nie ma w tym miejscu mlyna. ![]() |
Autor: | Misia [ wtorek, 4 maja 2010, 18:54 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Opisałam właśnie cmentarz pod numerem 10 w spisie Maca. viewtopic.php?f=41&t=1229 Stan na jesień 2009. |
Autor: | Mac [ piątek, 7 maja 2010, 09:42 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
A to udalo mi sie dotychczas ustalic o historii Pradow: Cytuj: W 1633 miasto Bydgoszcz ofiarowało Jezuitom za zasługi które wyświadczyli podczas epidemii dżumy 1622-30, swój zbudowany w 1603 folwark Prądy. Od tej pory folwark nosił nazwę Prądy Jezuickie.
Po rozbiorze Polski w 1772 Jesuiter-Prondy (Prądy Jezuickie) składały się z osad Prondy-Kupferhammer (Prądy-hamernia), nazwa ta pochodzi od kuźnicy miedzi która istniała przy dzisiejszym młynie Tańskich, Prondy-Dorf (Prądy-wieś) przy krzyżu, Prondy-Krug (Prądy-karczma), oraz zalożonej w 1796 przez niemieckich osadników kolonii nad dzisiejszym stawem, Prondy-Kolonie (Prądy-kolonia). Na północ od Kanału Bydgoskiego przy tak zwanej Górze Zamkowej (Schloßberg) istniał mały folwark zwany początkowo Prondy pózniej Prondy-Mühle (Prądy-młyn). Dzisiaj ta osada to część wsi Pawłówek. W XIX wieku Prondy (Prądy) były już wsią należącą do powiatu bydgoskiego. W okolicach wsi znajdował się także zbudowany w 1614 folwark zwany pierw Żal się Boże później Nowa Erectia. Prądy otoczone były błotami i rozlewiskami. Osuszenie terenów nastąpiło po zbudowaniu Kanału Bydgoskiego (1774). Krótko po pierwszych próbach uruchomienia kanału, drewniana śluza na Prądach rozpadła się jednak. Musiano spuścić wodę, kanał wyczyścić i pogłębić. W latach 1840-52 przy przebudowie kanału drewnianą śluzę na Prądach zastąpiono nową ceglaną. Na Prądach znajdowała się zbudowana w 1896 przez Waldemara Jenischa cegielnia. Nad Kanałem Bydgoskim Waldemar Jenisch zbudował w 1877 fabrykę cementu wapniowego Bromberger Cementkalkfabrik Waldemar Jenisch KG. W 1866 Prądy-wieś liczyły 61 mieszkanców, Prądy-hamernia i Prądy-karczma razem 64 mieszkanców a Prądy-kolonia 189 mieszkanców. W 1905 Prondy liczyły 455 mieszkanców, z tego 387 ewangelików i 68 katolików. Pod koniec 1910 roku 402 mieszkanców. W 1921 na Prądach mieszkało 196 Polaków i 182 Niemców. Wieś miała 3 cmentarze, dwa ewangelickie i jeden katolicki. 3. września 1939 około godziny 22, w okolicach wsi niemieccy dywersanci ostrzelali, wycofujące się z tzw. "Przedmościa bydgoskiego" oddziały 15 dywizji piechoty, w akcji odwetowej rozstrzelano 15 Niemców. Po zajęciu wioski przez Wehrmacht, Volksdeutsche rozstrzelali polskiego wlaściciela młyna, Edmunda Tańskiego wraz z jego rodziną. Młyn stoi, opuszczony, do dziś na ulicy Tańskich. Od 25. czerwca 1942 do 1945 nazwa wsi brzmiała Pronden. 24. stycznia 1945 wieś została wyzwolona przez żołnierzy 175 Dywizji Piechoty, 47 Armii radzieckiej, 1. Frontu Białoruskiego. Po II. wojnie światowej wioskę podzielono na Prądy-wieś i Prądy-las. Dnia 5 października 1954 roku wieś Prądy o wielkości 30.700 ha ziemi, włączono w obręb miasta Bydgoszczy. |
Autor: | jokerDM [ piątek, 7 maja 2010, 23:32 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Przekopując zasoby internetu natrafiłem na wpis, który głosił jakoby Krwawa Niedziela zaczęła się właśnie od tego, że: "Po mszy w Łochowie na ktorej mieszkancy dowiedzieli sie o ostrzeliwaniu wojsk polskich przez dywersantow niemieckich, ruszyli oni pomscic ten fakt do oddalonych o 4 km Pradow w ktorych wiekszosc z 500 mieszkancow byli niemcami." Grób rodziny Tańskich ma znajdować się nieopodal na cmentarzu w pobliskim lesie. |
Autor: | Mac [ sobota, 8 maja 2010, 06:28 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
O tym ze Krwawa Niedziela zaczela sie po mszy w Lochowie tez juz kiedys gdzies czytalem. Interesuje mnie miejsce w ktorym wojsko zostalo ostrzelane. W okolicy byly tylko dwa miejsca w ktorych byly zabudowania. Wie ktos moze cos na ten temat? ![]() -- 8 maja 2010 -- Znalazlem na wikipedii opis tego strumyka ktory plynie przez Prady. Tam tez jest informacja o mlynie. http://pl.wikipedia.org/wiki/Struga_Pr%C4%85dy |
Autor: | jokerDM [ niedziela, 9 maja 2010, 21:37 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Kopiąc po sieci natrafiłem na taką mapkę - nie wiem na ile wiarygodnie oddaje ona te punkty: ![]() |
Autor: | Mac [ poniedziałek, 10 maja 2010, 07:02 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Dzieki za mapke. Wyglada na to ze bylo to jednak w calkiem innym kierunku niz myslalem. Wsrod zolnierzy nie bylo strat, ale kilku z nich sie zagubilo. Niedaleko tych punktow jest mlyn rodziny Tanskich ktora zostala rozstrzelana za ukrywanie, prawdopodobnie niektorych z tych zagubionych. |
Autor: | legli [ wtorek, 10 lip 2012, 14:26 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
I się znajduję -grób rodzinny Tańskich nawet w dobrym stanie...Wystarczy pójść ulicą Tańskich do końca po chwili widzimy cmentarz katolicki po prawej,lecz to nie to miejsce i idziemy dalej wchodzimy do lasu idąc tak jak prowadzi ścieżka mijamy kolejną bramę na cmentarz katolicki która jest po prawej a my idziemy tak jak droga prowadzi,i po chwili po prawej zauważamy grób w lato trzeba się lepiej przyjrzeć od ścieżki bo czasem drzewa zasłaniają jak mają liście... pozdrawiam JK |
Autor: | Ewing [ wtorek, 10 lip 2012, 17:38 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Pomnik jest w tym wątku viewtopic.php?f=41&t=432 Pod koniec pierwszej strony |
Autor: | Mac [ czwartek, 4 maja 2017, 09:38 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
Lista Niemcow ktorzy po styczniu 1920 roku opuscili Prądy w kierunku Niemiec. Kilka znajomych mi nazwisk. Pierwszy z rodziny Krause przybyl tu w listopadzie 1830 roku z Tłukowa (Tłuchowo?) by nauczac w szkole ewangielickiej nad stawem. Ostatni z nich wyjechali na poczatku 1980tych do Niemiec. Steinke mieli jeszcze na poczatku XX w. restauracje nad stawem. Czlonkowie rodziny Dreger brali udzial w dywersji na Pradach 3 wrzesnia 1939 roku za co zostali rozstrzelani. Rodzina Meinhard byla wlascicielem oberzy na Pradach (dzis sklep spozywczy). marzec 1920 Krause Karl Lemke Rudolf Lemke Berta Lemke Amalie Steinke Richard Affeld Helene kwiecien 1920 Biletzke Helena czerwiec 1920 Huhnke Erich Klatt Erich Klatt Ernst Klatt Hermann Netzelmann Johann Wachholz Emma Hoffmann Rudolf Lemke Ernst Müller Bruno Oehlke Willi lipiec 1920 Aporius Otto Mankoley Carl Freer Wilhelm Freer Gertrud Schönicke Lucie Struwe Kurt Barke Hedwig Meinhard Robert sierpien 1920 Hinz Erna Kannewischer Franz wrzesien 1920 Affeld Hedwig Affeld Ida Affeld Helene pazdziernik 1920 Riebschläger Karl Riebschläger Ida Riebschläger Otto Riebschläger Erna Riebschläger Kurt Weber Martha Kruschinski Gustav Kruschinski Anna Unger Karl Unger Ida Unger Olga Unger Else styczen 1921 Klatt Julius Klatt Ida Otilia Stern Hertha Stern Paul Stern Hermann Stern Gustav Stern Ernestine luty 1921 Berke Reinhold Meinhardt Helene Meinhardt Helene Meinhardt Rudolf kwiecien 1921 Kallon Juliusz Kallon Hedwig Kallon Otto Przyborowski Frieda maj 1921 Huhnke Klara czerwiec 1921 Krüger Gustav Schönke Albert Schönke Henriette lipiec 1921 Wegner Otto Wegner Erich sierpien 1921 Familie Bonau wrzesien 1921 Müller Ella listopad 1921 Ehepaar Zorn Ehepaar Trettin Ehepaar Meinhardt grudzien 1921 Bettin Willy Siewert Hulda marzec 1922 Familie Biletzki Ehepaar Müller kwiecien 1922 Trotzer Jadwiga sierpien 1922 Familie Bettin pazdziernik 1922 Familie Duse Ehepaar Tonn Ehepaar Weiss styczen 1923 Familie Dreger sierpien 1923 Oehlke Wilhelm Oehlke Olga maj 1924 Hinz Paweł czerwiec 1925 Klatt Ida Emma Dreger Helmut |
Autor: | Mac [ czwartek, 4 maja 2017, 10:22 ] |
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia |
marzec 1921 Klinger Martha Klinger Emma Klinger Rudolf Pridöhl Marja pazdziernik 1921 Jahnke Mathilde Pridöhl Henriette Ernst Pridöhl ur. 1901 na Pradach byl w NSDAP pozniej w NRD byl czlonkem "Liberalno-Demokratycznej Partii Niemiec" z ramienia ktorej byl w parlamencie wchodnioniemieckim. Zmarl w 1961. |
Autor: | Mac [ piątek, 8 wrz 2017, 09:10 ] | ||
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia | ||
Deutsche Vereinigung - https://pl.wikipedia.org/wiki/Zjednoczenie_Niemieckie
|
Autor: | Mac [ piątek, 22 lut 2019, 08:35 ] | ||
Tytuł: | Re: Prądy - Miejsca warte przypomnienia | ||
425 lecie ![]()
|
Strona 1 z 2 | Strefa czasowa UTC+1godz. [letni] |
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group http://www.phpbb.com/ |