Historia
Budowa wieży została zainicjowana 23 marca 1905 roku przez Związek Wschodniej Marchii (Zarząd Wschodniej Grupy Bydgoszcz). 4 października 1905 roku zawiązano Komitet Budowy Wieży Bismarcka w Bydgoszczy któremu przewodniczył nadburmistrz Knobloch. Na lokalizację wybrano Bartodzieje Małe. W marcu 1907 roku rozpoczęto oficjalną kwestę wśród ludności oraz zbierano środki od przedsiębiorców i instytucji, a w sierpniu miejsce budowy monumentu nazwano Wzgórzem Bismarcka. Spośród ponad dwustu nadesłanych projektów wybrano Zmierzch Bogów berlińskiego architekta Paula Walthera. Pierwsze prace ziemne rozpoczęto 31 marca 1911 roku. 8 maja 1911 wmurowano kamień węgielny. Niedługo potem rozpoczęto prace ziemne i budowę fundamentu. Prace elewacyjne ukończono jesienią 1911 roku. W lipcu 1912 roku na szczycie wieży zainstalowano misę ogniową projektu Leopolda Zobela (Średnica 3,5m, wadze około 2 ton). Po kilku próbach rozpalenia płomieni zakończonych niepowodzeniem zainstalowano w misie instalację gazową. Wówczas płomień osiągał wysokość od 8 do 10 metrów. Na początku maja 1913 roku ukończono wszystkie prace wykończeniowe wewnątrz i zewnątrz budowli. Bydgoska Wieża Bismarcka została uroczyści otwarta 25 maja 1913 roku.
W dniu 13 października 1921 roku na mocy uchwały Rady Miasta wieża została przekazana władzy duchownej. 22 października 1921 roku nastąpiło uroczyste przekazanie budowli oraz przemianowanie jej na Wieżę Wolności a dotychczasowe Wzgórze Bismarcka przemianowano na "Wzgórze Wolności". Wieża została poświęcona przez biskupa Tadeusza Malczewskiego. Według założeń miała być ona przekształcona w kaplicę, a na szczycie w miejscu misy ogniowej miał stanąć ogromny krzyż. Przez kilka lat spierano się w oparciu o stworzone koncepcje nad ostatecznym wyglądem po przebudowie. W związku z brakiem porozumienia w tej sprawie i z występującym brakiem środków finansowych zaczęto brać pod uwagę likwidację wieży. Na posiedzeniu Rady Miasta w dniu 12 kwietnia 1928 roku przegłosowano (27 głosów ZA, 19 głosów PRZECIW, 1 głos WSTRZYMUJĄCY) wyburzenie wieży. Prac wyburzeniowych podjęła się firma budowlana inż.Głowackiego w zamian za odzyskany budulec. Pierwszą nieudaną próbę wysadzenia wieży przy użyciu kwasu pikrynowego dokonano 17 maja 1928 roku. 18 maja 1928 roku o godzinie 20:13 wysadzono wieżę za pomocą 30 ton trotylu.
Obecnie istniejącą pamiątką po Wieży Bismarcka są prowadzące na wzniesienie schody, zaczynające się obok kamienicy przy ulicy Toruńskiej 86.
Do wnętrza poprzez taras wejściowy, prowadziły sześciometrowe, granitowe schody. Po ich boku znajdowały się dwie mniejsze misy ogniowe (o średnicy 2,5 metra i masie 1 tony). Na parterze (wysokość 6,5 m) znajdował się herb Bismarcka oraz jednometrowy marmurowy cokół z brązowym posągiem Bismarcka o wysokości 2,6m. Posąg ten został wykonany przez berlińskiego rzeźbiarza Elsnera. Po zburzeniu wieży posąg ten stanął w ogrodzie Domu Niemieckiego we Frankfurcie nad Odrą. Ponadto w Izbie Pamięci na ścianach umieszczone były tablice brązowe ufundowane m.in. przez Duisburg, Bremę, Lubekę, Dortmund, Monachium. Na sam szczyt wieży prowadziły schody.
Dane techniczne
- wysokość: 25 metrów
- podstawa: kwadrat o boku 21 metrów
- wykonanie: cegła i zaprawa betonowa licowana blokami kamiennymi (w ok. 10% pochodzących z rozebranych murów obronnych zamku bydgoskiego, misa ogniowa na szczycie (średnica 3,5 metra, waga ok. 2 ton)
- koszt: 120 000 marek
Zdjęcia
Źródła:
tekst: pl.wikipedia.org
zdjęcie: byd.republika.pl
Proszę bardzo.
) - jak łatwo można rozwiązać niektóre sprawy; nie wiadomo co zrobić z wieżą - wyburzyć, na co przeznaczyć piwnice - zasypać. I po problemie!
