Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"
https://www.forum.bsmz.org/

Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej
https://www.forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=90&t=7035
Strona 1 z 1

Autor:  BYDZIAK 1958 [ niedziela, 14 gru 2014, 04:51 ]
Tytuł:  Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej

Zastanawiałem się, jak zatytułować ten dawny okazały dom. Pojawia się dosyć często na starych pocztówkach sam, jak i w towarzystwie pięknej kamienicy, dzieła J.Święcickiego. Oba budynki stanowiły w pewnym sensie 'bramę na Stare Miasto', - mówiąc współczesnymi kategoriami. Mówi się o niej błędnie, (ja też to niestety czasami powtarzam) - 'Dom Jachmanna'. Ostatnio we wątku ul. Mostowej przypomniał o tym nasz forumowy kolega MWS. Że dom ten zbudowany w 1838, był prawdopodobnie inwestycją rodziny Bollmanów, zajmującej się głównie produkcją i dystrybucją materiałów budowlanych w mieście. Wcześniej wspomniał również o tym, że dopiero po nieco ponad 60-ciu latach, na samym początku XXw, pojawili się tam bracia Jachmannowie. Być może za sprawą kina Lido, którego włascicielem był Helmut Jachmann, upowszechniała się nazwa całego budynku. Dom ten uwieczniono na wielu fotografiach. Jak i również jego rozbiórkę. 'Przeżył' 101 lat.
Poniżej jedno z pierwszych jego zdjęć.

Załączniki:
dom 1838.JPG
dom 1838.JPG [ 97.27 KiB | Przeglądany 3747 razy ]

Autor:  BYDZIAK 1958 [ poniedziałek, 15 gru 2014, 16:56 ]
Tytuł:  Re: Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej

Tak jak i kino, tak może i dobudowana później kawiarnia, 'wisząca' kilka metrów nad rzeką, przyciągała do budynku ludność. Część z gości pewnie mówiła: -'Spotkamy się w kinie..., lub na kawie u Jachmanna... Przyzwyczajenia do operowania nazwiskiem właściciela obiektu, przetrwały do czasów, również po wojennych. W mojej najbliższej okolicy chodziło się 'do Gilewskiego', a nie do 'spożywczaka'. Podobny, mały sklepik spożywczy był na ul Łokietka. Tam ludzie chodzili do Okoniewskiego, lub po prostu 'do Okonia'.
Próbuję dociec, dlaczego, (błędnie?), może i większość z nas, mówiąc o tej kamienicy, używa nazwiska Jachmanna.
Poniżej na pierwszym planie po prawej, 'wisząca kawiarnia'. ( Podpierana wspornikami.)

Załączniki:
dobudówka Bristol.JPG
dobudówka Bristol.JPG [ 137.67 KiB | Przeglądany 3697 razy ]

Autor:  BYDZIAK 1958 [ wtorek, 16 gru 2014, 18:57 ]
Tytuł:  Re: Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej

Na pierwszym zdjęciu u góry, widać sporą odległość miedzy tyłem omawianego domu, a znajdującym się za nim spichrzem. W tej właśnie luce dobudowano później kawiarnię Bristol, z tarasem nad powierzchnią rzeki. Poniżej widać, że po jakimś czasie spichlerz zamienił się w inny budynek. Być może tylko jego zewnętrzna część. Niektóre internetowe źródła podają, że właśnie tam była sala kina.

Załączniki:
Mostowa 1.JPG
Mostowa 1.JPG [ 62.43 KiB | Przeglądany 3654 razy ]
Mostowa 2.JPG
Mostowa 2.JPG [ 74.26 KiB | Przeglądany 3654 razy ]

Autor:  MWS [ wtorek, 16 gru 2014, 23:02 ]
Tytuł:  Re: Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej

Odnośnie tej „pierwszej wizytówki” to bym się, tak do końca, nie zgodził.
Podobny budynek, o mniejszej skali, znajduje się na drugim końcu Mostowej/róg St. Rynku.
Powstał on na miejscu starszej zabudowy w 1825 roku, w, mniej więcej, dzisiejszej formie.
(na owe czasy ewenement – budynek bez podwórza/dziedzińca, zajmujący całą powierzchnię działki)

Około 1850 roku jego wygląd został „podrasowany” przez ówczesnego właściciela - Augusta Franke-go.
W 1864 posesja staje się własnością żydowskiego kupca Abrahama Friedlaendera, który uruchamia tam duży dom handlowy z konfekcją damską, szytą na miarę i gotową.
W 1894 roku interes wraz z kamienicą kupują bracia …… Max i Emil Jachmann.
Kontynuują oni działalność poprzednika posługując się jego nazwiskiem - „Friedlaender’sches Manufakturwaaren Geschäft” .
(duży napis „Friedlaender”, na dachu kamienicy, można zobaczyć na starych widokówkach)
Nadmienić tutaj trzeba, ze w tamtych czasach nie istnieli producenci odzieży, jako tacy, tak więc integralną częścią takiego interesu była spora szwalnia,
realizująca zamówienia klientów, jak również produkująca towar sprzedawany „z wieszaka” .


Wracamy nad Brdę.
W 1901/02 roku Jachmannowie kupują kamienicę od spadkobierców Bollmannów.
Jako właściciel figuruje Emil, który otwiera tam filię firmy zajmującą się produkcją odzieży -szwalnię (Offenen Handelsgesellschaft Abr. Friedländr geh.)
Po krótkim czasie Emil usamodzielnia się i występuje jako samodzielna f-ma - (Manufaktur Modewaren).
Taki stan trwa do 1913 roku, kiedy to interes przejmuje córka Maxa – Frieda, (po mężu Götz).(zmienia się szyld: „Friedlaender’sches Modewarenhandlung”)
Emil likwiduje szwalnię i wyprowadza się z kamienicy (pozostając dalej jej oficjalnym właścicielem). W pustostanie po szwalni instaluje się kino –„Kammer Lichtspiele”;
(właściciel Georg Chemise).
Około 1920 roku rodzinka Gotz sprzedaje interes i wyprowadza się do Niemiec, a Emil wraca na Mostową.
W tym czasie dorasta jego syn Rudolf Jachmann, występuje jako „kupiec” i otwiera przedstawicielstwo firm samochodowych - biuro na Mostowej (czy było coś jeszcze ?)
Około 1924 roku umiera Emil. Na początku lat 30 –tych pojawiają się (również jako kupcy), synowie Rudolfa – Helmut i Kurt.
Oprócz interesu samochodowego (który to był, to go nie było), nie znalazłem żadnych śladów działalności Jachmannów juniorów.
„Kaffee Kronprinz” =„Cafe Bristol” jak i kino cały czas prowadzili najemcy. (Krammer; Dąbrowski; Balcer; Ciupek);
(Chemise; Jarnath; Piotrowski; „Adria” - Sp. z.o.o - o nieustalonym składzie -1937).

Z powyższego wynika że Jachmann-owie nie wyróżnili się żadną popularną i atrakcyjną działalnością, byli jedynie właścicielami reprezentacyjnych kamienic
ze znanymi szyldami.
Klienci z pewnością chadzali do Friedländer-a na zakupy, do Krammer-a, czy Ciupka na kawę, do „Kammer Lichtspiele” albo „Nowości” na filmy.
W takim układzie Jachmann-owie byli tylko mało istotnym tłem.

Autor:  BYDZIAK 1958 [ środa, 17 gru 2014, 20:12 ]
Tytuł:  Re: Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej

Lubię czytać Twoje opracowania. Są rzetelne i chłonie się je z ciekawością. :za
Nadal uważam, że masz rację w negowaniu używania nazwy 'dom Jachmanna'.
Jednak skoro:
MWS pisze:
(...)
W takim układzie Jachmann-owie byli tylko mało istotnym tłem.


Mało istotnym, to fakt. Ale może ta odrobina, w porównaniu do chyba braku , (np. przy opisach starych zdjęć), wspominania Bollmannów, zaważyła na 'przyklejeniu się' do tego budynku nazwiska Jachmannów.
Staram się patrzeć na to obiektywnie. Nie mam żadnych związków, czy emocji, związanych z którąkolwiek rodziną.

Załączniki:
rozbiórka 1.JPG
rozbiórka 1.JPG [ 46.61 KiB | Przeglądany 3594 razy ]
rozbiórka2.JPG
rozbiórka2.JPG [ 65.14 KiB | Przeglądany 3594 razy ]

Autor:  Ewing [ czwartek, 25 gru 2014, 20:44 ]
Tytuł:  Re: Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej

Cafe Bristol od środka :)

Załączniki:
Cafe Bristol.JPG
Cafe Bristol.JPG [ 149.75 KiB | Przeglądany 3514 razy ]
Bristol.jpg
Bristol.jpg [ 83.69 KiB | Przeglądany 3509 razy ]

Autor:  BYDZIAK 1958 [ poniedziałek, 18 lip 2016, 19:27 ]
Tytuł:  Re: Pierwsza solidna wizytówka ul Mostowej

MWS pisze:
(...)
W tym czasie dorasta jego syn Rudolf Jachmann, występuje jako „kupiec” i otwiera przedstawicielstwo firm samochodowych - biuro na Mostowej (czy było coś jeszcze ?)
(...)


^^^
Gazetowe ogłoszenie z tamtego okresu.

Załączniki:
interes Jahmannów.JPG
interes Jahmannów.JPG [ 58.58 KiB | Przeglądany 2958 razy ]

Strona 1 z 1 Strefa czasowa UTC+1godz. [letni]
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
http://www.phpbb.com/