Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER" https://www.forum.bsmz.org/ |
|
Kopalnia Gościeradz https://www.forum.bsmz.org/viewtopic.php?f=95&t=1106 |
Strona 1 z 2 |
Autor: | Ewing [ poniedziałek, 29 mar 2010, 17:51 ] |
Tytuł: | Kopalnia Gościeradz |
Wie ktoś z Was coś na temat tej kopalni koło Gościeradza? ![]() |
Autor: | Marcin [ poniedziałek, 29 mar 2010, 20:08 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Najprawdopodobniej to była kopalnia węgla brunatnego; w "Orzeczeniu ministra górnictwa z dn. 27.12.1950" ("o przejściu pól górniczych na węgiel brunatny na własność Państwa" w obrębie Gościeradza są umiejscowione pola (czyli niekoniecznie eksploatowane kopalnie): Balbina, Elsa, Franciska, Gertrud, Matilde I, Rosina należące do Gustaw Macher Gwarectwo "Moltke" Tu masz sznurek do dokumentu http://isap.sejm.gov.pl/Download;jsessi ... 526&type=2 Co ciekawe, z dokumentu jasno wynika że również w obrębie dzisiejszej Bydgoszczy były pola górnicze. |
Autor: | Ewing [ poniedziałek, 29 mar 2010, 21:03 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Wielkie dzięki. Nawet przez myśl mi nie przeszło, że w Bydgoszczy, czy w Fordonie mogły być jakieś pola górnicze węgla brunatnego. Szkoda, że nie ma mapki. Ciekawe, czy któreś z nich były eksploatowane, a jeśli tak, to czy pozostał po tym jakiś ślad. |
Autor: | Marcin [ wtorek, 30 mar 2010, 09:55 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
A nie ma za co ![]() Gdzieś w mojej pamięci przewija się mapa geologiczna okolic Bydgoszczy z XIX w., swoim obszarem obejmującą obszary dzisiejszego miasta, ale za chińskiego boga nie jestem w stanie sobie przypomnieć gdzie ją widziałem. Jak mi się przypomni, dam znać. Raczej wątpię czy po (ewentualnych) kopalniach pozostały jakieś ślady - przez te miejsca przetoczyła się cywilizacja - i jeśli już - to sądzę, że należałoby poszukiwać pozostałości odkrywek. Co do Gościeradza, do dziś jest tam ulica Kopalnia. A sama kopalnia Młotki? Cóż, przypuszczam że kartograf sporządzający mapę przekręcił nazwę Moltke. -- 30 mar 2010 -- A już mam ![]() to jest link do pozycji z KPBC pt.:"Geologisch-agronomische Karte der Gegend ostlich von Bromberg" (pozycja z 1912 r. - mylnie datowałem na XIXw.) http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=21562 o węglu brunatnym (i m.in. kopalni w Gościeradzu) - str. 10-13, + mapka opisywanego rejonu na końcu. |
Autor: | Hrab [ wtorek, 30 mar 2010, 19:40 ] | ||
Tytuł: | Re: Kopalnia | ||
W pobliżu Brdy było więcej kopalń węgla brunatnego. Największe zagłębie istniało w poblizu Piły Młyn koło Gostycyna. Wydobyto tam około 100 tys. ton węgla. Temat jest znakomicie opracowany przez BUKO - Stowarzyszenie Mieszkańców i Miłośników Piły nad Brdą. http://www.buko.las.pl
|
Autor: | Ewing [ wtorek, 30 mar 2010, 19:43 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Coś wiemy na ten temat, mamy w tym swój niewielki udział ![]() http://www.bsmz.org/articles.php?article_id=17 viewtopic.php?f=37&t=419 |
Autor: | buko [ czwartek, 1 kwie 2010, 00:28 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Jeśli chodzi o kopalnię Moltke to funkcjonowała do roku około 1912. Okresowo było niezłe wydobycie. Problemem jaki był na miejscu był wysoki poziom wód i problemy z wodą w kopalni. Ostatecznie zaniechano eksploatacji gdyż była nieopłacalna ze względu na przeszkody wodne. Całą kopalnię i sprzęt zalało. Właściciele kopalń w Pile chcieli kupić urządzenia górnicze z kopalni Moltke, ale jak wynika z materiałów archiwalnych nie było możliwości ich pozyskania ze względu na zalanie kopalni. Po zakończeniu IWŚ żaden z polskich przedsiębiorców nie wznowił wydobycia. Prowadzono je w kopalniach w Pile gdzie były lepsze warunki do eksploatacji (niższe koszty). Po Moltke nic nie pozostało. Jeśli chodzi o Bydgoszcz (a właściwie Fordon) to stoi on na węglu brunatnym - na podstawie niemieckich badań geologicznych z lat 1890 - 1900. |
Autor: | Ewing [ piątek, 2 kwie 2010, 13:35 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Tu jest mapka geologiczna przedstawiająca Bydgoszcz, niestety nie znam niemieckiego i nie za wiele mi mówi. http://galeriabramaflorianska.com/coppe ... g_1908.jpg |
Autor: | Marcin [ piątek, 2 kwie 2010, 19:28 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Tu masz ściągę i krótki opis przetłumaczony przeze mnie Załącznik: Bromberg_1908.jpg [ 166.35 KiB | Przeglądany 20121 razy ] W prostokącikach po obu stronach mapy masz sklasyfikowane podłoże w zależności od rodzaju i okresu geologicznego (w dużych klamrach). I tak: A – holocen B – plejstocen B1 – formacje najmłodszego zlodowacenia B2 – formacje których przynależność do najmłodszego lub poprzedzającego zlodowacenia jest nierozstrzygnięte C – trzeciorzęd D1 – formacje dolinne D2 – formacje górnopowierzchniowe 1 – woda lub tereny zalewowe 2 – torfowisko ponad piaskiem 3 – torfowisko wysokie ponad piaskiem 4 – piasek 5 – piasek ponad piaskiem kredowym 6 – piasek z gniazdami szlamu 7 – szlam 8 – szlam ponad piaskiem 9 – szlam ponad torfowiskiem 10 – piasek wydmowy 11 – masy osuwiskowe lub namułowe 12 – gleba odfiltrowana 13 – piasek rzeczny (dolinny) najdrobniejsze ziarno 14 – piasek rzeczny drobne ziarno 15 – piasek rzeczny średnie ziarno 16 – piasek rzeczny duże ziarno z małymi otoczakami 17 – żwir 18 – kreda jeziorna 19 – piasek ponad marglem 20 – margiel / otoczaki 21 – margiel / glinka 22 – margiel / piasek 23 – piasek / żwir 24 – margiel / otoczaki 25 – kreda interglacjalna oraz drobny piasek 26 – glina poznańska 27 – w odwiertach (glina poznańska, węgiel, piasek kwarcowy) 28 – podwójne kółko – głęboki odwiert, pojedyncze kółko – ręczny odwiert Potem poniżej skali mapy są najważniejsze profile gleb, i tak: 29 – grunty piaszczyste 30 – iły 31 – gliny gleby gliniaste 33 – torfy i gleby próchniczne Jeszcze poniżej masz profil na przekroju A-B (z północy na południe, nieco na prawo od środka mapy) I jeszcze objaśnienia skrótów: 35 - lewy dolny róg mapy: Hf – torfowisko lub torfowy H – próchnica lub próchniczy K – kreda lub kredowy L – ił lub ilasty M – margiel lub marglisty T – glina lub gliniasty S – piasek lub piaszczysty b– drobny piasek lub drobnopiaszczysty G – żwir lub żwirowy Czerwone liczby oznaczają grubość warstwy w decymetrach. 36 - prawy dolny róg mapy: LS – ilasty piasek bT – drobnopiaszczysta glina S-bS – piasek do słabożwirowego piasku S-KGS – piasek do kredowo-żwirowego piasku bT-bT – słaba (chuda) drobnopiaszczysta glina do mocnej (tłustej) drobnopiaszczystej gliny s – pasma piasku g – pasma żwiru schwach – słaby (chudy), stark - mocny (tłusty) Czerwone kreski rozdzielają petrograficznie różne formacje Uff, wszystko… Nie jestem geologiem wiec tłumaczenie nie jest fachowe, ale starałem się ![]() |
Autor: | Ewing [ piątek, 2 kwie 2010, 20:19 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Marcin pisze: Nie jestem geologiem wiec tłumaczenie nie jest fachowe, ale starałem się ![]() Świetna robota, wielkie dzięki ![]() |
Autor: | Hrab [ sobota, 29 sty 2011, 21:30 ] | ||
Tytuł: | Re: Kopalnia | ||
W starych niemieckich rozkładach wąskotorówki z Bydgoszczy do Koronowa znajduje się przystanek Moltkegrube, a w rozkładach polskich przystanek Kopalnia. Rozkład znalazłem na forum : http://www.wkp600mm.fora.pl/pozostalosc ... dy,88.html
|
Autor: | Mac [ niedziela, 30 sty 2011, 12:29 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Z niemieckiego rekopisu z 1905 roku, opisujacego Prady: Cytuj: Ponad dwadziescia lat temu pewien pan z Bydgoszczy probowal wydobywac wegiel brunatny, ktory znajduje się terenie nalezacym do delegata Schmidta, nad Kanalem Gornonoteckim. Jednak ze wzgledu na ogromny ped wody gruntowej, projekt ten porzucono. Wegiel brunatny jest takze w okolicy Lochowa i Miedzynia.
|
Autor: | WDW [ niedziela, 30 sty 2011, 23:59 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Od kolejki BKD była bocznica do kopalni co potwierdza także źródło podawane przeze mnie w wątku o historii BKD. Ponadto, na cmentarzu we Wtelnie jest grób nieznanego żołnierza WP, który w 1945 r. zginął "w kopalni". Czy w tej? |
Autor: | Hrab [ niedziela, 27 lut 2011, 00:00 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Na pewno w tej, bo to było pojęcie geograficzne jeszcze w czasach zaborczych , także po II wojnie - nazwa przysiółku/wsi przy Gościeradzu. Zginął więc nie w samej kopalni , ale nan terenie wsi o nazwie Kopalnia. Pojęcie zanikło po likwidacji przystanku i kolejki i pewnie starsi mieszkańcy jeszcze mają je w pamięci.Takie nazwy dzielnic wsi - przysiółków są praktykowane do dziś, choć nie mają odzwierciedlenia w pocztowych adresach oficjalnych. Na przykład w małym Klonowie są Krowy, Byki, Pioterki..., w Suchej jest chyba z dziesięć takich obszarów o swoistych nazwach. |
Autor: | Mac [ niedziela, 27 lut 2011, 10:13 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Zloza wegla brunatnego w okolicy Bydgoszczy (w jezyku niemieckim): http://books.google.de/books?id=koosAAA ... rg&f=false |
Autor: | MWS [ niedziela, 20 lis 2011, 04:01 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Historia powstania kopalni węgla brunatnego Moltke w Gościeradzu, wywodzi się z wcześniejszych działań innej spółki akcyjnej. Wszystko rozpoczęło się w Gądeczu nad Wisłą, gdzie przy kopaniu studni do użytku gospodarskiego regularnie natrafiano na pokłady węgla brunatnego. Znajdowano węgiel bardzo dobrej jakości i bez nadmiernego zawilgocenia, co stanowiło przesłankę jego łatwego wydobycia. Podobne odkrycia miały miejsce koło Gościeradza. Pod koniec lat 50-tych, (XIX w.) powstała spółka akcyjna, której zadaniem było wydobycie węgla brunatnego z pokładów w Gądeczu i Gościeradzu. (Bergbau-Aktien-Gesellschaft Weichsel-Thal). Po emisji akcji, w 1859 roku, kapitał inwestycyjny wynosił 200.000 marek. Jako pierwszą uruchomiono kopalnię w Gądeczu. Okazała się ona porażką. Pokłady węgla zalegające, w prawdzie, na dużym obszarze, były przeważnie bardzo małej grubości (20-30 cm), co czyniło wydobycie trudnym i przez to nieopłacalnym. Dodatkowo brak było zbytu na, z trudem, pozyskany węgiel. W niedługim czasie po uruchomieniu, wydobycia zaprzestano i kopalnię zamknięto. Nieporównywalnie lepsze warunki wydobycia były w Gościeradzu. Węgiel zalegał tam bardzo płytko, pokłady były obfite. Zagrożeniem była za to woda. Przy stosowaniu płytkich wykopów i odpowiednich pomp nie stanowiło to problemu. (teoretycznie) Kłopoty za to były ze zbytem pozyskanego surowca. Okoliczne miejscowości i gospodarstwa nie stanowiły wystarczającego rynku dla podaży kopalni. Nie pomogło również uruchomienie, podobno jednej z pierwszych na terenie Niemiec, linii produkcji brykietu. Z braku zbytu, kopalnia pracowała okresowo, przeważnie w sezonie zimowym. Regularne transporty węgla do Bydgoszczy nie wchodziły w rachubę ze względu na uciążliwy transport i duże koszty z nim związane. Przy efektywności ówczesnego transportu odległość do Bydgoszczy to był szmat drogi. Spółka planowała poradzić sobie z tym problemem sprowadzając z Anglii parową lokomobilę samojezdną (pierwowzór ciągnika). Wyemitowano na to konto kolejne akcje. Inicjatywę utrąciła Administracja Dróg (Chausseeverwaltung), która nie zgodziła się na korzystanie, przez ten pojazd, z dróg leżących w jej gestii. W efekcie tych perturbacji Bergbau-Aktien-Gesellschaft Weichsel-Thal ogłosiła upadłość. Majątek bankruta wykupił niejaki Wilhelm Eisenmann – oficjalnie właściciel wielu niewielkich kopalni, pól górniczych i małych zakładów przetwórczych (imho - spekulant). Po spółce pozostały bezwartościowe akcje, które do dzisiaj można spotkać na aukcjach. (hmmm…bezwartościowe - a’ 750 Euro) ![]() W 1895 roku kopalnię koło Gościeradza odkupiło od Eisenmann-a Gwarectwo Moltke (?) (czy to gwarectwo to twór samodzielny, czy odłam wielkiego gwarectwa „von Moltke” zarządzającego największymi kopalniami ówczesnych Niemiec?) Nowi właściciele ostro wzięli się do pracy (posiadali najprawdopodobniej większe możliwości finansowe i techniczne niż poprzednicy) i przystąpili do wiercenia nowego 8-mio metrowego szybu, (Emmy) który został zalany jeszcze przed ukończeniem robót. Powodem było niedbałe wykonanie prac i zbyt mała wydajność zainstalowanych pomp i kotłów. W 1896 roku powstał kolejny szyb – Vertrauens (zatopiony w 1905). Po nim następny – Wasserhaltungs - ukończony w 1898 roku. Dzięki powstaniu linii kolejki wąskotorowej węgiel i brykiety z Moltkegrube mogły być bez problemów oferowane na rynku bydgoskim, a tak że w dalszych okolicach. 45% produkcji sprzedawano w Bydgoszczy, 20% w powiecie, pozostała ilość rozprowadzana była w promieniu do 100km od kopalni. Brykiet używany był głównie do ogrzewania mieszkań, węgiel do palenia pod wszelkimi kotłami. Ze względu na ilość zamówień w 1900 roku postał kolejny szyb - Herta (zatopiony po roku eksploatacji). W 1899 zakład został zmodernizowany. Wymieniono kotły (z p=5atm na 8atm), zainstalowano brykieciarkę o wydajności 4 t brykietu/h (uprzednio 1,25 t/h) W 1904 roku zbudowano, na terenie kopalni, (mini) elektrownię z dwoma generatorami o mocach - 155 kW i 190 kW, napędzanymi turbinami parowymi. (wszystkie urządzenia f-my Brown, Boveri & Co) Elektrownia pracowała na potrzeby własne kopalni. Dotychczasowe napędy parowe zastąpiono elektrycznymi. (podobno to jeden z tych zespołów prądotwórczych) ![]() W tym samym okresie wybudowano kolejny szyb – Flacher, o łagodnym nachyleniu umożliwiającym dojazd bezpośrednio z powierzchni, do samego wyrobiska, dwutorowej kolejki. Torowiska przedłużano wraz z postępem wydobycia. Zapewniało to szybkie i efektywne pozyskiwanie surowca. W roku 1906 kopalnia zatrudniała 150 osób (górników) i posiadała kapitał inwestycyjny wysokości 1.250.000 marek. Pełen pakiet akcji znajdował się, praktycznie, w jednym ręku (Emil Sinell). W roku 1950, w momencie przejmowania majątków na Skarb Państwa, Gwarectwo Moltke było w posiadaniu (poza kopalnią w Gościeradzu) innych jeszcze pól węglowych w okolicach Bydgoszczy: (czy eksploatowanych?) - Kaethe ..................Czarnówka - Fordon I ................Czarnówka - Anna ....................Fordon - Philip Heinrich .........Fordon - Gwarectwo Moltke ....Koronowo - Vier .....................Koronowo - Drei .....................Koronowo ![]() ![]() |
Autor: | Misia [ niedziela, 20 lis 2011, 11:15 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
MWS - świetny artykuł! |
Autor: | buko [ sobota, 14 kwie 2012, 22:51 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
cześć, wkrótce światło dzienne ujrzy szczegółowe opracowanie technologii wydobywania węgla brunatnego w kopalniach w Pile (na podstawie kilkuletnich prac archeologicznych przeprowadzonych przez BUKO wraz z Robertem Grochowskim). Będzie rozpracowana historia kopalni + dokładna technika wydobycia oraz podsumowane wyniki badań archeologicznych. opracowanie przygotowane wspólnie przez p. dr E. Piatek, Roberta Grochowskiego i mą skromna osobę. W tekście mowa o kopalni Moltke. Była to bardzo obiecująca kopalnia. W okresie 1900 - 1905 miała nawet bardzo duże wydobycie i szanse rozwoju, ale.... problemem okazała się woda. Kopalnia po 1908 roku już nie działała. W dokumentacji wspominana jest wdowa po p. Sinell, która starała się sprzedać to co pozostało po Moltke. W latach 20. XX wieku Stanisław Radomski zakupił urządzenia z Moltke i zainstalował w działającej juz wtedy kopalni Aleksandra w Pile (kiedyś Piła-Młyn). Z dokumentów wynika, że kopalnia była całkowicie zalana (co potwierdzają informacje zamieszczone w opracowaniu powyżej - gratulacje artykułu) i nie wznowiła już działania. Woda pojawiała się już w dużej ilości na kilku metrach - dla porównania w kopalniach w Pile tzw. wydobycia suche prowadzono do głębokości około 20-25m. W czasie II WŚ oddział niemiecki dra Scharfa badał tereny w Pile celem wznowienia produkcji. W opracowaniu pozyskanego przez nas z archiwów niemieckich jest wzmianka o Moltke i ilości wydobycia, ale Niemcy juz wtedy również potwierdzili, że wydobycie nie będzie opłacalne. Książka pojawi się na dniach, więc dla miłośników podziemnej eksploracji będzie coś ciekawego. Więcej informacji na temat prowadzonych prac górniczych na stronie www.buko.org.pl. ostatnio utworzyliśmy ścieżkę dydaktyczną z której można dowiedzieć się juz co nieco o procesie wydobycia. Takie same rozwiązania stosowano w Moltke więc mnożna podejrzeć jak się to odbywało. W ramach ścieżki odbudowaliśmy również upadową kopalni i sekcję uzdatniania wody kotłów parowych. Wkrótce również uruchomiona zostanie usługa audioprzewodnika. Pozdrawiam Wojtek |
Autor: | Hrab [ czwartek, 20 wrz 2012, 20:02 ] |
Tytuł: | Re: Kopalnia |
Od pewnego czasu w Gościeradzu i okolicy pojawiły się nazwy ulic. Jedna z nich to ul. Kopalnia. Przecina ona szosę koronowską i jest chyba właśnie tą drogą, która biegła obok kopalni. ![]() |
Strona 1 z 2 | Strefa czasowa UTC+1godz. [letni] |
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group http://www.phpbb.com/ |