Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

W 1912 roku przedsiębiorca z Gościeradza Ernst Berndt zakupił wolny teren przy dzisiejszej ulicy Jackowskiego 26/28. Obiekt mleczarni połączonej z piekarnią został wybudowany przez bydgoską firmę J.H.Fricke na podstawie projektów firmy H. Lanza z Monachium.
Firma od uruchomienia używała nazwy Schweizerhof - Molkerei und Dampf Bäckerei. Jako piekarnia i mleczarnia parowa dysponowała kotłem i maszyną parową uzyskując dzięki tym urządzeniom napęd do wszelkich mieszadeł i podgrzewanie kotłów.
Nazwa Schweizerhof funkcjonowała do 1920 roku i w czasach ostaniej wojny. Natomiast w okresie 1920 – 1939 używano polskiej nazwy Dwór Szwajcarski.
Firma prosperowała dobrze i w 1931 roku zakład budowlany J.H.Fricke wykonał prace związane z rozbudową i modernizacją zakładu.
Wprowadzenie na rynek popularnych produktów, w tym firmowych keksów, umożliwiło kolejną rozbudowę zakładu wg projektu architekta Herberta Samulowitza sporządzonego w 1937 roku
Asortyment i punkty dystrybucyjne, które prowadziły sprzedaż i zaopatrywały sklepy w Bydgoszczy można znaleźć na zamieszonym niżej zdjęciu ogłoszenia reklamowego.
Po II wojnie obiekt był prawdopodobnie przez jakiś czas użytkowany jako siedziba i mleczarnia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej – do kiedy? Czy do czasu wybudowania zakładu na Osowej Górze? Potem zakład zasiedliła firma Mlecz- Masz będąca producentem wyposażenia mleczarni i innych zakładów przemysłu spożywczego.
Informacje o tym obiekcie można znaleźć na stronie Rady Osiedla Okole (stąd zaczerpnąłem większość przytoczonych tu danych):http://okole.bydgoszcz.pl/gfx/ksiazka.pdf
Jednak autorzy zostawili tam niedomówienia z których można wywnioskować, że w budynku nie ma już piekarni, ale dalej działa mleczarnia.
Przydałoby się wyjaśnić jak długo naprawdę brzęczały tam jeszcze butelki z mlekiem.
Z budynkiem związane są też historie poruszane w wątku Krwawej Niedzieli.

Zdjęcie z wiosny 2012:


Ogłoszenie reklamowe z Gazety Bydgoskiej z 1929 roku:

Ta firma nazywała się kiedyś "Zakłady remontowo-montażowe przemysłu mleczarskiego" i miała siedzibę na Podolskiej. Pracował w niej mój ojciec. I pewnie tak było jak piszesz, że po zbudowaniu mleczarni na Osowej, ta na Jackowskiego została zamknięta... Choć nie dosłownie, bo właśnie tam, na Jackowskiego, przeniesiono zakład remontowy z Podolskiej. 'Przenoszenie' tego zakładu było stopniowe. Szczegółów nie pamiętam.

W katalogu Wystawy Przemysłu Rzemiosła i Handlu z 1946 roku zakład przy Jackowskiego wystepuje jako Okręgowa Mleczarnia Spółdzielcza w Bydgoszczy. Profil nadal mleczarsko - piekarniczy.



W Informatorze Branżowym z 1948 nadal ta sama firma.





Rysunek z widokiem zakładu w 1913 roku:





Reklama z 1913 roku:

Informacje uzupełniające do pewnego powojennego okresu historii obiektu znalazłem przypadkiem na stronie Zespołu Szkół Spożywczych. W latach 1946 - 1956 w Dworze Szwajcarskim była szkoła piekarsko - cukiernicza. Potwierdza to, że była tam kontynuowana nie tylko działalność mleczarni, ale także i piekarni.

Temat Dworu Szwajcarskiego "drogą dedukcji" pojawił się też w tym wątku: viewtopic.php?f=34&t=6229
Może zakład z Podolskiej o którym pisze Bydziak, był właśnie w tych budynkach na zapleczu równolegle z mleczarnią - piekarnią? Bydziak, kiedy ten zakład przeniósł się na Jackowskiego? Bo słyszałem, że mleczarnia przeniosła się na Osową Górę w połowie lat siedemdziesiątych. Podobno odchodzący niedawno na emeryturę z mleczarni Osowa jeszcze pracowali w starej fabryce.

^^^ Poszperam w moich 'strych papierach' i sprawdzę. Mój ojciec brał udział w rozruchu nowej mleczarni. Wiem, że wtedy kiedyś wyciął z gazery, jakiś tekst o tym.

Reklama z 1915 roku.

Jeśli chodzi o okres w jakim Dwór Szwajcarski zaprzestał działalności jako mleczarnia, to musiało to być w 1976 roku. Świadczy o tym zapis w Kalendarzu Bydgoskim z 1975 roku mówiący o budowie nowego zakładu na Osowej Górze. Było to robione w ramach planu usunięcia uciążliwych zakładów z centralnych dzielnic miasta. W Kalendarzu z 1979 roku jest podsumowanie, w którym mowa o tym, że te plany nie bardzo się udały w stosunku do innych zakładów poza mleczarnią.

^^^ Taki mam bałagan, ze wstyd się przyznać. Za jakiś czas, 'na spokojnie' tego poszukam.
Przy okazji natrafiłem na inne stare zdjęcia, które wstawię do działów 'foto'.

Sorry...

Rzeczywiście coś tu nie gra, fabryka jest starsza. Sprawdzę gdzie to wyczytałem. Myślę że albo w tej ilustrowanej książeczce o Okolu lub jakiejś niemieckiej o bydgoskim przemyśle. Może w jakiejś reklamie mleczarni? Nie pamiętam. Trzeba tę historię powstania zakładu skorygować. Wniosek - warto cytować źródła.

No tak – już doszedłem. Datę zakupienia terenu i budowy mleczarni (1912) wziąłem z książeczki „Bydgoszcz w stronę Okola” wydanej przez Radę Osiedla Okole.
Reklama w książce adresowej z 1911 roku wspomina o roku 1910 jako roku wybudowania i uruchomienia nowoczesnego zakładu spełniającego bardzo wysokie standardy higieny. Od tego momentu istniał Schweizerhof, czyli dwa lata wcześniej niż napisałem na początku wątku.
Natomiast jeszcze wcześniej prawdopodobnie istniała tu mała mleczarnia, może zakład filialny lub punkt sprzedaży Gościeradza. Trzeba jeszcze poszperać. Może znajdzie się jakiś dokładniejszy opis dziejów przed budową nowego zakładu.