Pod adresem Kwiatowa 4 znajduje się stara fabryka z czerwonych cegieł. Niedawno zrobiłem jej zdjęcie, gdyż zaciekawiły mnie te zabudowania, a potem zauważyłem też, że została wspomniana w wątku fabryki Papierosów „Orion”.
Prześledziłem jej historię w dostępnych źródłach. Myślę, że da się jeszcze sporo do tych kilku zdań dopisać dzięki forumowiczom. Zakład działa do dzisiaj i był kiedyś w składzie BFM, więc pewnie ktoś tam z rodziny, czy znajomych pracował. W końcówce XIX wieku i aż do 1933 roku posesja miała numer 12/13. Zmiana na nr 4 nastąpiła w 1933 roku (przy okazji – książka adresowa z 1933 roku jest świetnym przewodnikiem po zmianach numerów, gdyż podaje oba warianty numerowania).
Wracając do wspomnianej końcówki wieku – obok pod nr 11 mieszkał mistrz murarski Lewandowski. Był on też właścicielem posesji 12/13 określanej w książkach adresowych przez wiele lat jako plac budowlany. Taki zapis o nim jako właścicielu placu jest np., w 1911 roku.
W 1922 roku znajduje się tu Towarzystwo Akcyjne Fabryka Wyrobów Koszykarskich. Myślę że to właśnie ta firma jako pierwsza zagospodarowała teren na cele fabryczne. Jest ona wymieniana w notatkach prasowych w 1923 i 1924 roku w związku z targami w Poznaniu.
Potem pojawia się nazwa: „ZAP” Zakłady Przemysłowe Towarzystwo Akcyjne. Firma ta ma także drugi zakład przy Chrobrego 23.
Później można czasem spotkać nazwę:
Zakłady Przemysłu Mechanicznej Obróbki Drewna „Zap” S.A.
W informatorze branżowym z 1948 roku zakład występuje jako Fabryka Obróbki Drzewa. Prawdopodobnie był to już zakład „ZAP” pod zarządem państwowym używający tej nowej nazwy . Formalne przejęcie zakładów następowało w 1950 roku protokołami zdawczo - odbiorczymi.
Na tę okoliczność jest zarządzenie o przejęciu protokołem firmy „ZAP” przez państwo i utworzenie tu V Oddziału Bydgoskich Fabryk Mebli w Bydgoszczy.
Przy okazji pojawia się tu ostatnia przedwojenna nawa fabryki – przedsiębiorstwo ze wszech miar wielobranżowe:
„ZAP” Zakłady Przemysłowe Sp. Akc. Mechanicznej Obróbki Drzewa i Metali oraz Fabryka Przetworów Spożywczych.
Jak widać z pokazanych reklam fabryka produkowała koszyki, wyroby drewniane (jakie?) makarony, konserwy kawowe i coś z metalu (co? może okucia meblowe?).
Konserwy kawowe to modnie niegdyś i stosowane w wojskowych racjach żywnościowych zagęszczone do postaci pasty lub gęstego płynu koncentraty kawy z cukrem służące do rozcieńczania w gorącej wodzie. Taki przodek suchych kaw rozpuszczalnych.
Co potem wytwarzali w ramach BFM?
Obecnie znajdująca się tu firma http://www.aknar.com.pl/php/index.php , powstała z przekształcenia państwowego zakładu w formę spółki pracowniczej, produkuje okucia meblowe. Nie jest ona jednak następcą „ZAP” gdyż wywodzi się z Chełmna. A może i jest następcą – kto wie jak przebiegały liczne reorganizacje w dobie socjalizmu? Branża jakby pokrewna, chociaż bez makaronu i kawy. Może firma wykorzystuje jakieś urządzenia po starej fabryce.
| Załączniki: |
|
A.JPG [ 198.5 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
B.JPG [ 191.97 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
1 1902.jpg [ 181.59 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
2 1911.jpg [ 197.68 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
3 1922.jpg [ 188.91 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
4 1 maja 1924 G B.jpg [ 194.13 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
5 29 kwietnia 1923 Gazeta Bydgoska.jpg [ 192.3 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
6 Wystawa Wodna 1927.jpg [ 180.43 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
7 1933.jpg [ 198.06 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
8 1948 Inf Branż.jpg [ 194.91 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |
|
9 1950 B D W.jpg [ 198.23 KiB | Przeglądany 2014 razy ] |