Forum Bydgoskiego Stowarzyszenia Miłośników Zabytków "BUNKIER"

Witam

Czy ktoś posiada mapę Dag Bromberg, lub plan rozmieszczenia wszystkich budynków ? Plan jakiegoś budynku ? Schemat technologiczny ?
W jaki sposób ktoś zrobil kilka modeli budynków bez schematu ? zgadywał ? wróżbita Maciej ? :-d

Nie z google maps , Geoportal itd itp

Istnieje mapa zwiedzania na stronie explozeum. Sam opracowuje więc pare rzeczy mi się nie zgadza w porównaniu z explozeum dlatego to pytanie.

Mapa budynków D.A.G. Fabrik Bromberg(mojego autorstwa), powstała na podstawie badań terenowych oraz dostępnych map i schematów poszczególnych wydziałów. Plany budynków D.A.G. wykonałem wraz z Robertem. NGL ma pełną dokumentację, inne wydziały również. Posiadam też oryginalne plany kilkunastu budynków.

Schemat technologiczny, jakiej instalacji?




Modele są w skali 1:20, wykonano je na podstawie dokumentacji technicznej, którą robiłem wraz z Robertem.



Co się nie zgadza?

interesuje mnie orginalny plan, obojętnie jakiego budynku rozumiem iz z roku 1939- 1945 ? Nie wykonane przez siebie .

Mam plan projektu instalacji produkcyjnej firmy Bamag - Meguin Ag dla D.A.G Fabryk .

W książce Pan Michał Pszczółkowski wszystko ładnie opisuje , tylko z materiałów z innych fabryk ? Dag Krummel , Dunerberg itd itp .

Czyli nie mamy żadnych zdjęć jak wyglądała (instalacja ) produkcja w Bydgoszczy ?


W budynku stabilizacji 1141 ? Jest jeszcze jedno pomieszczenie widoczne z zewnątrz do którego nie ma wejścia ? Czy jest to pomieszczenie na jakiś zbiornik ?

Tak jak wspominałem, posiadam też oryginalne plany.




Instalacji do produkcji H2SO4, która miała powstać w innej części zakładu. Ten plan z książki jest skopiowany z mojego oryginału.




Nie tylko.




Mamy.




O które pomieszczenie chodzi? Do wszystkich pomieszczeń są wejścia, nawet do wentylatorowni.

To czy mógłbym poprosić o 1 oryginalny plan na emaila ? Bo rozumiem na forum nie można tego wrzucić ? Obojętnie jaki . Dziś zrobię zdjęcie i pokarze o co mi chodzi .

ok już wiem o co chodzi (chyba ) .... Patrząc na to z innej perspektywy ale Nobla temu kto te pomieszczenia tak zaprojektował.... Ale i tak mi się wydaje ze powinno być jeszcze jedno pomieszczenie ? Nad nimi ? Czyli nad napisem Wanne 2 .

Czyli rozumiem ze kolega tego nie ma ? Schemat technologiczny ? Jak wyglądała produkcja ? Jak stały urządzenia ? Rzut budynku ? Przekrój ?? Nie interesuje mnie to jak wyglądało to w innych Fabrykach a konkretnie w Bydgoszczy bo jak narazie to Nic nie mamy .

Nic nie mamy bo po odpuszczeniu fabryki nikt nie poszedł i nie porobił zdjęć zanim rosjanie weszli.

„Nad nim”, nie ma pomieszczenia, za ścianą jest pomieszczenie małych kaskad(patrz rzut).
Będąc na miejscu wystarczy dobrze się przyjrzeć, otwór prowadzi do niższej kondygnacji która łączy się z tunelem.


Czego nie ma? Schematy i opis produkcji, dawno temu ukazały się w publikacjach na temat D.A.G. Fabrik Bromberg.


Urządzenia stały na postumentach, które zachowały się do dnia dzisiejszego.


Jest kilka postów wyżej, rzut jednej kondygnacji. Tam wszystko dokładnie widać. Więcej rzutów i przekrojów wraz z rozmieszczeniem instalacji być może ukaże się w publikacji.


Nic nie mamy? Wystarczy poczytać literaturę na ten temat, a będzie wiadomo o co chodzi.


Mamy dużo, nawet zdjęcia. Technologia Schmida-Meissnera była również stosowana w innych fabrykach, np. w Liebenau. Wszędzie używano identycznych urządzeń.

Spokojnie kolego. Szukam prawdy a nie opowiadań ze tam stal słoń bo ty tak piszesz . Konkrety tylko . Jak na razie moja skrzynka pocztowa jest pusta od Ciebie zaskocz Mnie . Czyli to jest tylko zgaduj zgadula jak wyglądała produkcja .. Na jakiej podstawie twierdzisz iz była technologia Schmida - Meissnera ? skoro Dokumentacja techniczna Zakładu NGLzaginęła bądź też została zniszczona podczas ewakuacji zakładu w 1945 r

Bezpośrednio po zajęciu Bydgoszczy je-sienią 1939 r. Niemcy przystąpili do budo-wy wpołudniowo-wschodniej części miastajednego znajwiększych zakładów zbrojenio-wych III Rzeszy Dynamit Nobel Aktion Ge-sellschaft (DAG), który miał dostarczać ma-teriały wybuchowe iamunicję dla wojska nafroncie wschodnim. Zakład podzielony byłeksterytorialną linią kolejową na dwa zasad-nicze obszary, wczęści zachodniej DAG-I-Kaltwasser oraz wczęści wschodniej DAG-II-Brahnau, gdzie zlokalizowano m.in. tzw.strefę NGL (Nitroglycerin), autonomicznyrejon produkcji nitrogliceryny. ZakładyDAG, uruchomione w1942 r., ostatecznienigdy nie ukończone, działały do stycznia1945 r. Przez cały ten czas ta rozległa strefaprzemysłowa rozciągająca się na powierzch-ni kilkudziesięciu kilometrów kwadratowychwśród zalesionych wydm, nie została wykry-ta przez aliantów, mimo że wszczytowymokresie produkcji była miejscem pracy dlatysięcy zatrudnionych. Po opuszczeniu mia-sta przez Niemców, Rosjanie zdemontowaliiwywieźli niemal całe wyposażenie iparkmaszynowy na Ukrainę, gdzie próba wzno-wienia produkcji zakończyła się katastrofą.WBydgoszczy wstanie nienaruszonym po-zostały natomiast budynki produkcyjne ima-gazynowe, instalacje wodne oraz układy prze-syłowe prądu ipary.W latach powojennych tereny zakładównie były dostępne dla osób postronnych zewzględu na lokalizację ściśle tajnej produk-cji wojskowej wZakładach Chemicznych„Zachem”. Nie podjęto prób reaktywowa-nia produkcji nitrogliceryny zpowodu wy-sokich kosztów iniewielkiego już zaintere-sowania produktem. Dokonana wostatnichlatach restrukturyzacja ZCh „Zachem”, dałamożliwość udostępnienia dawnej niemiec-kiej fabryki nitrogliceryny naukowcom,wtym technologom ihistorykom, co po-zwoliło na podjęcie badań nad technologicz-nymi iśrodowiskowymi aspektami jej funk-cjonowania1).Technologia produkcji nitroglicerynywzakładzieDokumentacja techniczna Zakładu NGLzaginęła bądź też została zniszczona podczasewakuacji zakładu w1945 r. Przedstawio-ny poniżej opis stosowanej technologii macharakter autorskiej konfrontacji dostęp-nych danych literaturowych poświęconychprodukcji nitrogliceryny2, 3) zzastaną sytu-acją (układ ikonstrukcja obiektów, śladyurządzeń ilinii przesyłowych) na tereniestrefy NGL wBydgoszczy. Przy próbie re-konstrukcji warunków funkcjonowania za-kładu paradoksalnie korzystną okoliczno-ścią była jego wieloletnia niedostępność.Obiekty wchodzące wskład zakładu nie byłyprzebudowywane oraz dewastowane. Pod-legały one jedynie zmianom związanymzdziałalnością czynników naturalnych, ta-kich jak warunki pogodowe czy rozwój ro-ślinności, które pomimo upływu lat nie zdo-łały wpoważniejszy sposób naruszyć jej pier-wotnego stanu, czego bezpośrednią przy-czyną była dominacja konstrukcji żelbeto-wych na terenie fabryki.Całość procesu prowadzona byławdwóch niezależnych ciągach technologicz-nych, tak by na wypadek awarii lub konser-wacji jednego zciągów można było zacho-wać zdolność produkcyjną zakładu. Wskładkażdego ciągu produkcyjnego wchodziłypołączone podziemnymi korytarzami budyn-ki przygotowania (A), nitracji (B), kaskadypopłuczyn (C), filtracji (D), budynek żelaty-nizacji (E) iwalców odwadniających (F) (rys.1 i2). Instalacje ulokowano na stoku, tak bytransport nitrogliceryny odbywał się wyłącz-nie grawitacyjnie. Większość instalacji zbu-dowano wbudynkach typu bunkrowego,arurociągi poprowadzono wobetonowa-nych, podziemnych korytarzach.W środkowej części zakładu istniała in-stalacja oczyszczania wody oraz hydrofory.Instalacja ta oczyszczała izmiękczała wodę,co było warunkiem dobrej jakości produk-tu idobrego stanu kotłów parowych. Tło-czono do niej wodę zWisły iprawdopodob-nie zznajdującego się wobrębie zakładuujęcia wody głębinowej.W południowej części zakładu znajdo-wała się kotłownia, wktórej pracowały dwakotły parowe oraz ulokowano plac maga-zynowy węgla. Stan budynku kotłowniwskazuje, że kotły wysokoprężne typuopłomkowego (spaliny opływają rury wy-pełnione wodą) wyposażone były wpaleni-sko mechaniczne zrusztem posuwowo-zwrotnym. Kotłownia dostarczała wysoko-ciśnieniowej pary potrzebnej wprocesiedenitracji izatężania kwasu azotowego4, 5),atakże ogrzewała budynki produkcyjne.Każdy magazyn był ogrzewany, co zapew-niało możliwość utrzymywania wjego wnę-trzu właściwej temperatury.Wszystkie surowce dowożone były dozakładu wcysternach iwagonach kolejo-wych. Oleum ikwas siarkowy składowanowzbiornikach poziomych wykonanychzkamionki. Wzbiornikach znajdowała sięwężownica grzejna, której działanie zapo-biegało krzepnięciu oleum. Pobór kwasu zezbiorników odbywał się rurą zawieszoną naddnem, tak by nie zasysać osadu dennego.Kwas azotowy był magazynowany wosob-nym budynku, wsiedmiu zbiornikach po-ziomych wykonanych zkamionki iumiesz-czonych wbasenie. Beczki zgliceryną ma-gazynowano również wosobnym ogrzewa-nym budynku.Oleum ikwas azotowy zmagazynu tra-fiały do budynku przygotowania (rys. 1),wyposażonego m.in. wzbiorniki wody zim-nie (5) iciepłej (6). Tam po uprzedniej fil-tracji, na filtrach ceramicznych (1), wzbior-nikach (3) przygotowywano znich miesza-ninę nitrującą4). Wdanej chwili zjednegozbiornika pompowano pompą wirową mie-szaninę do dozownika, aw drugim ją od-pompowywano ichłodzono. Po wyczerpa-niu zbiornika następowała zamiana. Do bu-dynku przygotowania trafiały beczki zgli-ceryną, które podgrzewano na metalowympomoście. Następnie rozładowywano je dozbiornika (4). Zbiornik podgrzewano do35°C ijego zawartość tłoczono sprężonympowietrzem do dozownika wbudynku ni-tracji (B). Podgrzewanie było istotne, bo
pozwalało tłoczyć glicerynę rurociągami.Lepkość gliceryny wniskiej temperaturzejest tak duża, że nie można byłoby jej prze-syłać wtaki sposób.Z dozownika gliceryna była tłoczonasprężonym powietrzem do reaktora (17).Wpodobny sposób, króćcem dennym, po-dawano mieszaninę nitrującą. Oba strumie-nie przepływały przez zespół zaworu irota-metru, co umożliwiało kontrolę natężeniaprzepływu. Ciepło reakcji było odbieraneprzez wodę chłodzącą wwewnętrznym wy-mienniku płaszczowo-rurkowym. Mieszani-na reakcyjna opuszczała następnie reaktorprzez przelew iprzepływała pochyłą rurą doseparatora (18). Zarówno pod nitratorem,jak ipod separatorem znajdowały się kadziebezpieczeństwa – otwarte zbiorniki wypeł-nione w2/3 wysokości wodą (19). Wprzy-padku zagrożenia spuszczano zawartośćaparatów produkcyjnych. Wseparatorzemieszanina poreakcyjna rozdzielała się nadwie warstwy, górną nitroglicerynowąidolną kwasów odpadowych. Dolna war-stwa była dodatkowo chłodzona przez wy-miennik płaszczowo-rurkowy wceluzmniejszenia ilości rozpuszczonej wniej ni-trogliceryny. Zgóry separatora przelewemodbierano kwaśną nitroglicerynę, która na-stępnie spływała grawitacyjnie do injektora(21) zasilanego zimną wodą6).Injektor wytwarzał emulsję iwtłaczał jądo pierwszej płuczki kolumnowej zasilanejdodatkowo od dołu sprężonym powietrzem(22). Kolumny wykonane były zgrubegoszkła, co ułatwiało kontrolę procesu. Za-wiesina odbierana przelewem ze szczytu ko-lumny trafiała do rozdzielacza międzypłucz-kowego (26), wktórym wydzielano dolnąwarstwę nitrogliceryny ikierowano do in-jektora kolejnej płuczki. Górną warstwęzrozdzielacza kierowano do dwustopniowejkaskady wtym samym budynku (29). Wy-dzielano tam resztki nitrogliceryny (30),apozostałe ścieki kierowano do kanaliza-cji. Kolejna płuczka (23) zasilana była cie-płym (50–70°C) 3–4-proc. roztworem wod-nym Na2CO3. Odbierana zniej nitroglice-ryna trafiała do trzeciej płuczki (24), zasila-nej ciepłą wodą (50–70°C) iw końcu doczwartej, zasilanej zimną wodą (25). Użycieciepłej wody wtrzeciej płuczce miało na celuwymycie resztek węglanu isoli sodowychpowstałych po neutralizacji7). Ścieki zresz-ty płuczek kierowane były do budynku ka-skady (C), gdzie były dokładnie oczyszcza-ne 8) zporwanej irozpuszczonej nitroglice-ryny (31 i32). Media używane wtym pro-cesie podawane były zbudynku przygoto-wania (A).Odebrana zostatniej płuczki emulsja ni-trogliceryny iwody płynęła do budynku fil-tracji (rys. 2), gdzie trafiała do czterech od-stojników (zbiorników cylindrycznych zpo-chyłym dnem) spełniających ponadto rolęzbiorników buforowych (33). Nitroglicery-nę oddzielano przez dekantację wody. Od-bieraną zdolnej warstwy nitroglicerynę kie-rowano na cztery filtry flanelowe zwarstwąsoli (35). Odbieraną zgóry odstojników-zbiorników wodę kierowano do dwóchdwustopniowych kaskad (34). Zbieranoznich porwaną irozpuszczoną nitroglice-rynę (30). Wyfiltrowana nitrogliceryna spły-wała do injektorów wodnych.Wytworzona emulsja spływała do budyn-ku żelatynizacji (E), wktórym mieszano ni-troglicerynę znitrocelulozą. Zastosowanieemulsji wodnej, anie czystej nitrogliceryny,znacznie skracało czas żelatynizacji ipod-nosiło jakość otrzymywanego prochu7). Za-stosowanie emulsji nitrogliceryny umożli-wiało także uzyskanie produktu ojednorod-nym wysyceniu nitrocelulozy nitroglice-ryną9), co eliminowało konieczność później-szego dokładnego uśredniania składu.Wbudynku żelatynizacji nitrogliceryna, cie-pła woda (60°C), nitroceluloza idodatki tra-fiały do mieszalników (38). Nitrocelulozępodawano na szczyt budynku podnośnikieminastępnie przenośnikiem taśmowym do-prowadzano do mieszalników. Mieszalnikiznajdowały się na przedostatnim piętrze,nad wirówkami (39) ibyły ogrzewane(płaszcz grzejny), tak by utrzymywać temp.60°C. Zmieszalników zawartość trafiała dowirówek odśrodkowych, zktórych odbie-rano wstępnie odwodnioną masę prochową(zawierała ona jeszcze do 30% wody).Proces ten był realizowany wdwóch li-niach (była również trzecia linia zapasowa).Wkażdej linii były po dwa mieszalnikiidwie wirówki. Taki układ aparatów zapew-niał pracę półciągłą. Pracował on prawdo-podobnie wściśle określonym cyklu. Itak,gdy na pierwszej części linii trwało ładowa-nie mieszalnika iwirowanie, na drugiejtrwała żelatynizacja. Gdy na pierwszej liniidalej ładowano mieszalnik iskończyło sięwirowanie, rozładowywano wirówkę.Wtym samym czasie na drugiej linii skoń-czyła się żelatynizacja izrzucano zawartośćmieszalnika do wirówki. Następnie drugalinia zaczynała załadunek mieszalnika iwi-rowanie, podczas gdy na pierwszej linii za-czynała się żelatynizacja. Cykl ten następ-nie powtarzano. Dzięki takiej organizacjinitrogliceryna ciągle napływała do dwóchmieszalników jednocześnie, zatem nie byłypotrzebne zbiorniki przejściowe na nitrogli-cerynę, co poprawiało bezpieczeństwo ru-chu. Praca całego ciągu produkcji nitrogli-Ceryny, przy braku jej magazynowania, moż-liwa była wyłącznie przy ciągłym odbiorzeproduktu przez dwie linie żelatynizacji. Po-jemność zbiorników buforowych zapewniała rezerwę wystarczającą na ewentualny roz-ruch linii awaryjnej. Efektem żelatynizacjibyło tzw. ciasto prochowe. Ciasto procho-we, podobnie jak nitroceluloza przez długiczas musiało być nawilżane, ponieważ wsta-nie suchym zapalało się nawet od potarcialub ładunku elektrostatycznego9).Wstępnie odwodnione ciasto prochowezbudynku żelatynizacji (E) trafiało przeno-śnikiem taśmowym do budynku walcowa-nia (F), gdzie wosobnych pomieszczeniachpracowały walce osuszające (44), którychbębny ogrzewano do temp. 60°C. Wjeleń kanadyjskiustawione były wpłaszczyźnie poziomejiobracały się wkierunkach przeciwbież-nych. Otrzymana tak osuszona masa pro-chowa była pakowana wtymczasowe po-jemniki (45) ikierowana do dalszej przerób-ki winnej części zakładu. Odbierana zwi-rówek woda zawierała drobnoziarnistą za-wiesinę nitrocelulozy initrogliceryny, dla-tego kierowano ją do odstojnika (40), ana-stępnie do zbiorników pod budynkiem żela-tynizacji (41). Wodstojniku zbierano osad.Wodę ze zbiorników zawracano do proce-su, ze względu na zawartość nitrogliceryny.Odbierane zdołu separatora kwasy odpa-dowe spływały do przetłoczki skąd przypomocy sprężonego powietrza tłoczono jedo budynku denitracji.Bardzo istotne dla bezpieczeństwa byłooczyszczanie ścieków wodnych znitroglice-jego. Ścieki zawierające nitroglicerynę wstu-dzienkach irurach ściekowych ulegały schło-dzeniu irozwarstwieniu. Skutkiem tego byłozaleganie nitrogliceryny na dnie rurociągów,co bywało przyczyną przypadkowych eksplo-zji, nawet wbardzo odległych od zakładuNGL elementach systemu kanalizacyjnego.Aby temu zapobiec ścieki wodne kierowanodo kaskad. Ścieki poprodukcyjne zimne (w15æC) zawierały 1,8 g/dm3, aciepłe (w50æC) zawierały 2,5 g/dm3 rozpuszczonejnitrogliceryny10). Ścieki ciepłe oczyszczano nakaskadzie zawierającej wsumie 8 stopni, pouprzednim ochłodzeniu do 15°C izmiesza-niu ze ściekami zimnymi7). Każdy stopień byłzbiornikiem okształcie sześcianu zwewnętrz-nymi przegrodami. Przegrody wymuszałyruch cieczy wgórę iw dół na przemianwtrakcie przepływu. Na dnie każdego zbior-nika gromadziła się nitrogliceryna, którąokresowo spuszczano do ołowianych pojem-ników izawracano do procesu.Analizowany obiekt należy zaliczyć dozakładów przemysłowych odużym zapo-trzebowaniu na wodę technologiczną przyjednoczesnym wszechstronnym jej zastoso-waniu. Technologia stosowana wwytwór-ni miała charakter ekstremalny iwymagaładrobiazgowego przestrzegania instrukcjiprzy niewielkim marginesie bezpieczeństwa.Szerokie zastosowania wody do różnychcelów, zwłaszcza hydrotransportu icelówgrzewczych, poprawiało bezpieczeństwoprodukcji. Pomimo sukcesywnego rozwojuzakładu nie doszło do poważniejszych wy-padków wczęści produkcyjnej, aincyden-ty miały miejsce na oddziale elaboracji. Prze-niesienie zakładów, zmontowanie ich wginnych (niż niemieckie) standardów iosła-bienie dyscypliny technologicznej zaowoco-wały całkowitym zniszczeniem wytwórni.Fakty te potwierdzają, jak precyzyjnym byłproces technologiczny wykorzystujący wodęjako główne medium. Dużą uwagę zwraca-no na jakość wody ijej uzdatnianie, co wa-runkowało bezawaryjną pracę, zwłaszczaelementów grzewczych.Woda służyła do hydrotransportu surow-ca (nitrogliceryna), do produkcji pary (słu-żącej zkolei do ogrzewania surowców ipół-produktów oraz do ogrzewania pomiesz-czeń), do gaszenia pożarów (z uwagi na spe-cyfikę produkcji należało to do rutynowowykonywanych czynności przez personel),do chłodzenia półproduktów wwymienni-kach ciepła, do płukania (filtracja, oczysz-czanie półproduktów) iwreszcie do nawil-żania półproduktów (ciasto prochowe ini-troceluloza). Ze względów ekonomicznychoraz bezpieczeństwa produkcji wwielu miej-scach układu stosowano elementy obiegówzamkniętych oraz odzysk surowca zawarte-go wściekach poprodukcyjnych.Powyższe ustalenia mają dużą wartośćpoznawczą dla oceny gospodarki wodno-ściekowej wzakładach zbrojeniowych, mimoże dotyczą obiektów funkcjonujących wdośćodległej przeszłości. Specyfiką tej gałęzi prze-mysłu jest bardzo restrykcyjne zachowanietajemnicy produkcji, ze względu na jej stra-tegiczny charakter, co stanowi poważną ba-rierę wbadaniach nad ich technologią igo-spodarką wodno-ściekową. Stąd też każdąinformację na ten temat należy uznać zacenną. Tym bardziej, że obiekt wBydgosz-czy jest jedyną tak dobrze zachowaną fabrykąnitrogliceryny wEuropie iplanuje się jegoudostępnienie wcelach dydaktycznego skansenu technologicznego . LITERATURA1. J. Lachmajer, Kron. Bydg . 2007, 28 , 322.2. S. Raczyński, Nitrogliceryna. 100 Lat przemysło-wego wytwarzania, MON, Warszawa 1967 r.3. R. Meyer, Materiały wybuchowe , Vulegli chemii, Nowy Jork1977 r.4. Zgł. pat. niem. 852842 (1952).5. Zgł. pat. USA 1590043 (1926).6. Zgł. pat. USA 1893447 (1933).7. Zgł. pat. USA 1901003 (1933).8. Zgł. pat. USA 1939634 (1933).9. T. Urbański, Chemia itechnologia materiałówwybuchowych, MON, Warszawa 1954–1955 r

[quote="iRadek"]Spokojnie kolego. Szukam prawdy a nie opowiadań ze tam stal słoń bo ty tak piszesz . Konkrety tylko udokumentowane , gdzie jak wiemy tego brakuje ? . Jak na razie moja skrzynka pocztowa jest pusta od Ciebie zaskocz Mnie . Czyli to jest tylko zgaduj zgadula jak wyglądała produkcja .. Na jakiej podstawie twierdzisz iz była technologia Schmida - Meissnera ? skoro Dokumentacja techniczna Zakładu NGLzaginęła bądź też została zniszczona podczas ewakuacji zakładu w 1945 r a w roku 1934 w Krupskim Młynie uruchomiono instalacjędo produkcji nitrogliceryny i nitroglikoli. Proces ten zostałopatentowany w Wielkiej Brytanii przez dr Arnolda Schmida(Austriaka) i Józefa Meissnera (pochodzącego z Czecho-słowacji) w roku 1928 i znany jest z opisu patentowego GB284700Proces i Aparatura do Nitrowania Gliceryny,Glikol i podobne alkoholejako proces Schmida-Meissnera. Chociaż ok wizualnie pasuje .

Ten nieudolnie wklejony tekst to kolejny bełkot na sezon ogórkowy. Już w pierwszym zdaniu bzdura.

Pierwszy rysunek w załącznikach, opis to kolejna bzdura. Jest to schemat instalacji do nitrowania celulozy. Żadna technologia Schmida-Meissnera.


Ja jestem niespotykanie spokojny człowiek, więc bez obaw.


Tyle o tym napisano i jeszcze nie znalazłeś? Nie przypominam sobie, żebym pisał o słoniu. Były Mamuty, ale na innym wydziale. Muszę się przejechać na NGL i zobaczyć, być może postawili tam słonia. A może spotkam tam jeszcze jakiegoś osła.


Brakuje? Nie ma sensu żebym się powtarzał.


A czy ja mam gdzieś napisane: „Instytucja charytatywna”?


Wklejasz Jurka rysunki i nie wiesz jak wyglądała produkcja? Dokładnie to rys.1. Przecież największy dyletant to rozgryzie i dopasuje to technologii.



Zaginęła, została zniszczona, ewakuacja zakładu, Ty tak na serio?

O metodzie Schmida-Meissnera będzie niżej.


Gdzieś dzwoni, tylko nie wiesz gdzie.

Patenty Schmida na nitrator i separator były zgłoszone w Niemczech w 1927 roku. Rok później u brytoli(styczeń 1928r.) Patenty nr. 284700 – nitrator, 284701 – separator. Dopiero w marcu 1928 roku, Schmid uruchomił instalację w skali półtechnicznej w fabryce Societe Suisse des Explosives w Gamsen. Przez dwa lata znaną pod nazwą System Schmida.

System Schmida, został udoskonalony i dopracowany przez Meissnera w 1930 roku. Został uruchomiony po raz pierwszy w skali technicznej w zakładzie Nitroglycerin-Aktiebolaget w Gyttorp. Od tego momentu stosowany był w wielu fabrykach pod nazwą System Schmid-Meissner. Ulepszona metoda charakteryzowała się zastosowaniem urządzeń dozujących, przyrządów pomiarowych oraz systemu bezpieczeństwa.

Porostu bzdury piszesz . Opieracie się na tym iz ktoś coś napisał i każdy to powtarza . A z moich dokumentów wynika iz Maszyny zostały przewiezione do innego zakładu a nie Rosjanie je wywieźli i co ty na to ?

Poproszę konkretne przykłady, w którym miejscu.


No to nie powtarzaj, a będziesz bardziej wiarygodny. Bo jak na razie to Ty się opierasz na tych bzdurach.


Sam napisałeś te dokumenty?

Gdzie ja napisałem że "ruskie" wywieźli maszyny? Prawda jest zupełnie inna i dla niektórych mocno niewygodna.

Kilka tygodni temu sam powtórzyłeś za kimś:

Dlatego skoro piszesz iz posiadasz plany to czekam na fakty poproszę 1 na forum dotyczący Buleitung 1 lub Bromberg Kaltwasser ale nie robione samemu a z lat 1940 . Przepraszam zle spojrzałem i dotyczyło to przeniesienia maszyn w roku 1947 z Wytworni prochu nr 9 w łegnowie moja wina. Dlatego skoro tak samo piszesz to brakuje Mi słów , być morze lub przypuszczam iz tak było , ponieważ na dzień dzisiejszy nie ma dokumentacji lub planów co stało w budynkach od 1134 do 1157 chyba ze się mylę . Opisywane są procesy które były w innych fabrykach i to są tylko przypuszczenia ? 24 stycznia 1945 Dag został zajęte przez wojska II frontu białoruskiego pilotowany przez 6 pluton pancerny im Westerplatte ?

Z uznaniem dokumentów D.A.G. za zaginione lub zniszczone wstrzymałbym się. Do czasu pełnej digitalizacji zbiorów niemieckich Archiwów Federalnych i udostępnienia ich w Internecie. Czyli jeszcze przynajmniej kilka(naście) lat.

Skoro naszym historykom nie chce się szukać będących w zasobach Bundesarchiv nowych, cennych dokumentów o rtm. Jerzym Sosnowskim, to czego się spodziewać w sprawie D.A.G… Kto czytał książki gen. Mariana Zacharskiego o wywiadzie II RP - zna sprawę bliżej.

Jak nie kilkadziesiąt lat Najpierw niemiaszki muszą zarobić na udostępnianiu tego co mają w zbiorach.

Jeśli chodzi o D.A.G., to sporo dokumentów jest w różnych niemieckich archiwach(Landesarchiv, Stadtarchiv, Militärarchiv, Bundesarchiv, itp.). Oczywiście część została już dawno opublikowana.
Bardzo duży zbiór dokumentów dotyczących fabryki D.A.G. budowanej pod Bydgoszczą, znajduje się w Archiv der Johannes Gutenberg-Universität. Dubel tej dokumentacji znajduje się we Francji.
Całkiem niedawno, kilkanaście kwitów znalazłem w bibliotece uniwersyteckiej w Berlinie. I to był dział, w którym nie powinny się znajdować.
Nasze archiwa też mają sporo dokumentacji, w kilku nawet robiłem kwerendę. Należy również wspomnieć o prywatnych zbiorach.


Książki nie czytałem, ale robiłem kwerendę w AAN dotyczącą wywiadu w sprawie D.A.G. Bromberg, wywiadowcy grupy „Lombard” nie popisali się. Z tego też powodu mam negatywne podejście do tematu wywiadu II RP.